ગુજરાતના ભાવનગર સ્થિત પાલિતાણા શહેરમાં માંસાહારી ખોરાક અને માંસના વેચાણ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ છે. પાલિતાણા શહેર એ જૈન ધર્મના પવિત્ર શહેરોમાંનું એક છે. આ સાથે પાલીતાણા વિશ્વનું પ્રથમ એવું શહેર બન્યું છે કે જ્યાં માંસાહારી ખોરાક પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ છે.
હાઈલાઈટ્સ
- ગુજરાતના પાલિતાણા શહેરમાં નોનવેજના વેચાણ પર પ્રતિબંધ
- પાલિતાણા નોનવેજના વેચાણ પર પ્રતિબંધ લગાવનાર વિશ્વનું પ્રથમ શહેર બન્યું
- પાલિતાણા શહેર એ જૈન ધર્મના પવિત્ર શહેરોમાંનું એક છે
- પાલિતાણામાં 250 થી વધુ માંસ વેચાણ કેન્દ્રો ચાલતા હતા
- જૈન ધર્મના સંતો-મુનિઓ દ્વારા સતત વિરોધ કરાતા લગાવાયો પ્રતિબંધ
ભાવનગર જિલ્લામાં આવેલા પાલિતાણામાં 250 થી વધુ માંસ વેચાણ કેન્દ્રો ચાલતા હતા જેનો જૈન ધર્મના સંતો-મુનિઓ દ્વારા સતત વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો. જૈન મુનિઓએ કહ્યું કે અહિંસા એ જૈન ધર્મનો મુખ્ય સિદ્ધાંત છે. આ સ્થાન જૈન ધર્મ માટે પવિત્ર છે, ખાસ કરીને શત્રુંજય પહાડીનો વિસ્તાર, તેથી અહીં માંસાહાર અને પશુઓની કતલ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ હોવો જોઈએ. વહીવટી તંત્રએ તેમની માંગણીઓ સાંભળી અને પાલીતાણામાં માંસ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ મુકવાના આદેશો જારી કર્યા. પાલિતાણા શહેરમાં માંસાહારી ખોરાક પર પ્રતિબંધને ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલનું પણ સમર્થન મળ્યું છે.
પાલિતાણા એ જૈનો માટે સૌથી પવિત્ર યાત્રાધામો પૈકીનું એક છે અને શત્રુંજય પહાડીમાં આવેલ આ સ્થળને જૈન મંદિરના નગર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. પાલિતાણા શહેરમાં 800 જૈન મંદિરો છે. શહેરમાં સૌથી પ્રસિદ્ધ જૈન મંદિર આદિનાથ મંદિર છે, અને તે જૈન ધર્મના પ્રથમ તીર્થંકર ભગવાન આદિનાથને સમર્પિત છે. પાલીતાણા માત્ર પ્રવાસન માટે જ નહીં પરંતુ ધાર્મિક મહત્વના કારણે પણ ઐતિહાસિક શહેરો પૈકીનું એક છે. આ મંદિર, આ પ્રદેશના અન્ય મંદિરોના સમૂહ સાથે, જૈનો માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ તીર્થસ્થાનોમાંનું એક છે, અને તે 5મી સદી એડીનું છે.
પાલિતાણા જૈન ધર્મ માટે અયોધ્યા જેવું શહેર છે.
જૈનો માટે પાલિતાણાનું એટલું જ મહત્વ છે જેટલું હિન્દુઓ માટે રામજન્મભૂમિ, ખ્રિસ્તીઓ માટે જેરુસલેમ અને મુસ્લિમો માટે મક્કા. જૈનો પાલિતાણાને પવિત્ર માને છે કારણ કે તે શત્રુંજય પહાડોનું મૂળ છે, જેને ‘શાશ્વત ભૂમિ’ અથવા શાશ્વત ભૂમિ કહેવામાં આવે છે
જૈન ધર્મ અનુસાર, પવિત્ર શત્રુંજય તીર્થ દ્વારા અસંખ્ય આત્માઓએ મોક્ષ અથવા ‘નિર્વાણ’ પ્રાપ્ત કર્યું છે, જેમાં વર્તમાન સમયમાં પ્રથમ તીર્થંકર, ઇક્ષ્વાકુ વંશના સ્થાપક ભગવાન આદિનાથનો સમાવેશ થાય છે – આ નામ એક ઘટના પરથી ઉતરી આવ્યું છે જેમાં એક જૈન શ્રાવકને ભગવાન આદિનાથને તેમની 400 દિવસથી વધુની કઠોર તપસ્યા તોડવા માટે ઇક્ષુ રસ (શેરડીનો રસ) અર્પણ કર્યો, જેને જૈન ભાષામાં ‘વર્ષિતપ’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જૈનોના મતે આ ધાર્મિક તીર્થસ્થળ સેંકડો વર્ષ જૂનું છે અને આવનાર સમય સુધી અનંતકાળ માટે પણ સલામત રહેશે.
જૈન ધર્મના મૂળમાં અહિંસા છે, નિયમો માત્ર મનુષ્યો માટે જ નહીં પરંતુ પ્રાણીઓ માટે પણ માન્ય છે.
શત્રુંજય પહાડોની આ પવિત્રતા અને ટોચ પર સ્થિત ધાર્મિક મંદિરો તેમજ જૈન ધર્મના મૂળ સિદ્ધાંત, અહિંસા, જે પાલીતાણામાં માંસના વેચાણ અને વપરાશ પર પ્રતિબંધની માંગનો આધાર બનાવે છે. અહિંસા એ જૈન ધર્મનો એક મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધાંત છે જે તેના નીતિશાસ્ત્ર અને સિદ્ધાંતનો આધાર છે.
જૈન ધર્મ તેમના કદ, દેખાવ અથવા આધ્યાત્મિક વિકાસને ધ્યાનમાં લીધા વિના તમામ જીવો માટે સમાન અધિકારોનો દાવો કરે છે. કોઈપણ જીવંત પ્રાણીને અન્ય કોઈપણ જીવને નુકસાન પહોંચાડવાનો, ઈજા પહોંચાડવાનો અથવા મારવાનો અધિકાર નથી, પછી તે પ્રાણીઓ, જંતુઓ અથવા વૃક્ષ હોય. માત્ર મનુષ્ય જ નહીં, દરેક જીવનું જીવન પવિત્ર છે.