ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટિનિયન આતંકવાદી સંગઠન હમાસ વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધમાં નવો વળાંક આવ્યો છે, 31 ઓક્ટોબરે યમનના હુથી વિદ્રોહીઓએ દાવો કર્યો હતો કે તેઓએ ઈઝરાયેલ પર મિસાઈલ અને ડ્રોનથી હુમલો કર્યો હતો. અહેવાલો અનુસાર, તેમનો મુખ્ય સમર્થક ઈરાન હોવાથી, હુથીઓની સંડોવણી ઈરાનને હમાસ અને ગાઝા પટ્ટીના સમર્થનમાં યુદ્ધમાં ખેંચી શકે છે. જણાવી દઈએ કે પેલેસ્ટાઈન આતંકવાદી સંગઠન હમાસ, લેબનીઝ આતંકવાદી સંગઠન હિઝબુલ્લાહ, પેલેસ્ટાઈન ઈસ્લામિક જેહાદ જેવા સંગઠનો પહેલાથી જ ઈઝરાયેલ પર હુમલા કરી રહ્યા છે અને હવે તેમાં યમનના હુથી વિદ્રોહીઓ પણ જોડાઈ ગયા છે.

ઈઝરાયેલે જણાવ્યું હતું કે તેના ફાઈટર જેટ્સ અને નવી એરો મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમે દેશના મુખ્ય લાલ સમુદ્રના શિપિંગ બંદર એઈલતની નજીક પહોંચતા માત્ર કલાકોના અંતરે આવનારા બે શેલને તોડી પાડ્યા હતા. પાછળથી, હૌથિઓએ હુમલાના સમય અથવા હદ વિશે વિસ્તૃત માહિતી આપ્યા વિના, ઇઝરાયેલ પર ત્રણ હુમલાઓનો દાવો કર્યો.

હુથી બળવાખોરો કોણ છે?
તમને જણાવી દઈએ કે હુતી એક ઈસ્લામિક રાજકીય અને સશસ્ત્ર સંગઠન છે, જે 1990ના દાયકામાં યમનના સાદા ગવર્નરેટમાંથી બહાર આવ્યું હતું. હુથી ચળવળ એ મુખ્યત્વે ઝૈદી શિયા બળ છે, જેનું નેતૃત્વ મોટે ભાગે હુથી આદિજાતિમાંથી લેવામાં આવે છે. તેની આગેવાની સૌપ્રથમ હુસૈન બદ્ર અલ-દિન અલ-હુથીએ કરી હતી, જે યમનના રાજકારણી અને ઝાયદી સંપ્રદાયના રાજકીય કાર્યકર હતા. ધીરે ધીરે, હુસૈનના નેતૃત્વ હેઠળ, તે યમનના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ અલી અબ્દુલ્લા સાલેહનું પ્રાથમિક વિરોધ જૂથ બની ગયું.

હુસૈને આસ્થાવાન યુવાનોને ઉછેરવાનું શરૂ કર્યું, ઝાયદી યુવાનોનું નેટવર્ક જે સમાન વહાબી યુવા નેટવર્કના વિકલ્પ તરીકે ઉભરી આવ્યું. તે ઇસ્લામિક ધાર્મિક શિક્ષણ અને સામાજિક કલ્યાણ ઓફર કરે છે. તેને શરૂઆતમાં યમનની સરકાર દ્વારા ટેકો મળ્યો હતો, પરંતુ તેની વધતી જતી લોકપ્રિયતા અને સાલેહ શાસનની ટીકાને કારણે સરકારે તેને 2000 માં ભંડોળ આપવાનું બંધ કર્યું.

ચળવળનો વિકાસ:-
હુથી ચળવળનો વિકાસ મુખ્યત્વે સાલેહને કારણે થયો હતો, જ્યારે તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય તેને દબાવવાનો હતો. તેણે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ (યુએસએ) ના ‘આતંક સામે યુદ્ધ’ અને તેના ઇરાક પરના આક્રમણને સમર્થન આપ્યું જેણે હુથી ચળવળના સમર્થકોને નારાજ કર્યા. તેઓ માનતા હતા કે સાલેહ એક શાહી પ્રયાસને સમર્થન આપી રહ્યો હતો જેણે ઝૈદીઓને મતાધિકારથી વંચિત રાખ્યો હતો અને તેમની પરંપરાઓ અને જીવનશૈલીને જોખમમાં મૂક્યું હતું.

પરિણામે, હુથી ચળવળ વધવા લાગી અને સાલેહ શાસને જૂન 2004માં તેના સહભાગીઓને બળપૂર્વક દબાવવાનું શરૂ કર્યું. સપ્ટેમ્બરમાં, યમનની દળોએ તેમની હત્યા કરી હતી અને ચળવળનું નેતૃત્વ તેમના પિતા અને બાદમાં તેમના ભાઈ અબ્દુલ મલિક દ્વારા લેવામાં આવ્યું હતું. કઠોર પ્રતિસાદથી ચળવળને વેગ મળ્યો અને તે તેનો આધાર વધારતો રહ્યો. તેણે કાળા બજાર પર અથવા અન્ય સહયોગી સરકારોના લશ્કરી સ્ત્રોતોમાંથી શસ્ત્રો મેળવવાનું શરૂ કર્યું. ટ્યુનિશિયા અને ઇજિપ્તમાં 2011ના આરબ સ્પ્રિંગના વિરોધ બાદ, યમનવાસીઓએ સાલેહના શાસનનો અંત લાવવાની માંગ કરી હતી. નવેમ્બરમાં, સાલેહે ઉપરાષ્ટ્રપતિ અબ્દ રબ્બુહ મન્સૂર હાદીને સત્તા સોંપી હતી પરંતુ તેમનું પ્રમુખપદ પણ વિભાજનકારી હતું.

2004 થી, હુથિઓ યમનની આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા પ્રાપ્ત સરકાર સામે સતત સશસ્ત્ર બળવો કરી રહ્યા છે. 2015 થી, બળવાખોરો યમનમાં સાઉદી અરેબિયાની આગેવાની હેઠળના હસ્તક્ષેપ સામે લડી રહ્યા છે, જે દેશની અંદર માન્યતા પ્રાપ્ત સરકારનું સંપૂર્ણ પ્રાદેશિક નિયંત્રણ સ્થાપિત કરવા માંગે છે.

ઈરાને તેમને સમર્થન ક્યારે શરૂ કર્યું?
તે અસ્પષ્ટ છે કે ઈરાને હુથી બળવાખોરોને ક્યારે સમર્થન આપવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ અહેવાલો અનુસાર, ઈરાનની ગુપ્ત કુડ્સ ફોર્સે હુથીઓને તેમના હુમલાઓમાં વધુ આધુનિક બનવામાં મદદ કરી. ઈરાન સાથે બળવાખોરોનો સહકાર કથિત રીતે પ્રકાશમાં આવ્યો જ્યારે તેના નેતાઓએ સપ્ટેમ્બર 2019 માં સાઉદી અરેબિયાના અબકૈકમાં તેલ-પ્રક્રિયા સુવિધાઓ પરના હુમલાની જવાબદારી સ્વીકારી. હૌથી અને સાઉદી વચ્ચેના સંઘર્ષને સાઉદી અરેબિયા અને ઈરાન વચ્ચેના પ્રોક્સી યુદ્ધ તરીકે જોવામાં આવે છે.