શ્રીલંકાએ ચીનના જાસૂસી જહાજોના પ્રવેશ પર એક વર્ષ માટે પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. શ્રીલંકાના આ નિર્ણયને હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ભારતની મોટી કૂટનીતિ માનવામાં આવી રહી છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં  ચીનના બે મોટા જાસૂસી જહાજો શ્રીલંકાના હંબનટોટા અને કોલંબો બંદરો પર લંગારવામાં આવ્યા હતા. કોલંબોની ડિફેન્સ સ્ટાફ કોલેજના એટર્ની ઈન્ડિકા પરેરાનું કહેવું છે કે શ્રીલંકામાં ચીનના જાસૂસી જહાજોની હિલચાલ અને જહાજ લંગારવાને લઈને ભારતે ઘણી વખત વિરોધ નોંધાવ્યો છે. અમેરિકાએ શ્રીલંકાને પણ ચેતવણી આપી હતી. પરેરાના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત અને અમેરિકા દ્વારા સખત વાંધો ઉઠાવ્યા બાદ શ્રીલંકાએ ચીનના જહાજો પર પ્રતિબંધ મૂકવાનું પગલું ભર્યું છે.

ચીનનું જાસૂસી જહાજ ઝિયાંગ સેંગ હોંગ 3 આ મહિનાના અંતમાં શ્રીલંકાના હમ્બનટોટા બંદરે આવવાનું હતું. ચીની જાસૂસી જહાજો હિંદ મહાસાગરના નકશા માટે શ્રીલંકામાં લંગર નાખે છે. શ્રીલંકાની દક્ષિણે હિંદ મહાસાગરના વિશાળ વિસ્તરણમાં પેટ્રોલિયમ, ગેસ અને ખનિજોનો ભંડાર છે.ચીન તેમનો ડેટા એકત્રિત કરે છે. જહાજોનો ડેટા સેટેલાઇટ દ્વારા ચીન પહોંચે છે. ત્યાંથી ડેટા પ્રોસેસ કરીને નેવીને આપવામાં આવે છે.ચીનનો પૂર્વ વિસ્તાર પેસિફિક મહાસાગરમાં ખુલે છે. બાકીના ચીનનો 70% હિસ્સો જમીનથી બંધ છે. હિંદ મહાસાગરના વ્યાપારી અને વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રમાં ચીનનો ગેમ પ્લાન શ્રીલંકા અને પાકિસ્તાનના ગ્વાદર દ્વારા સમુદ્ર સુધી પહોંચ વધારવાનો છે. 2023માં ચીનના 25 જાસૂસી જહાજો હિંદ મહાસાગરમાં લાંગરવામાં આવ્યા હતા.

થિંક ટેન્કનું કહેવું છે કે ચૂંટણીના વર્ષમાં ભારત અને અમેરિકાને મદદ કરવા માટે રાષ્ટ્રપતિ રાનિલ વિક્રમસિંઘેની આ એક મોટી દાવ છે. એવી શક્યતા છે કે તેઓ અન્ય દેશોના જાસૂસી જહાજોના પ્રવેશ પર પણ પ્રતિબંધ લગાવી શકે છે જેથી શ્રીલંકાને ચીનની નારાજગીનો સામનો કરવો ન પડે. ચીનનું ઝિયાંગ સેંગ હોંગ 3 જહાજ આ મહિને શ્રીલંકા પહોંચવાનું હતું. 2021 માં, આ જહાજ ઇન્ડોનેશિયામાં તેનું સ્થાન સ્વિચ ઓફ કરીને ચીની સેનાને ડેટા મોકલતા પકડાયું હતું. શ્રીલંકાના વ્યૂહાત્મક નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ચીની જાસૂસી જહાજોની વારંવાર મુલાકાતના બે હેતુ છે. ભાવિ દરિયાઈ યુદ્ધ માટે તેની સબમરીન માટે સમુદ્ર તટના નકશા તૈયાર કરવા અને દરિયાઈ ખનિજોની તપાસ કરવા.

ચીન આ બધું ભારતીય દરિયાઈ સરહદ પાસે સંશોધનના નામે કરી રહ્યું છે. નાઈન્ટી ઈસ્ટ રિજ બંગાળની ખાડીથી ઓસ્ટ્રેલિયા સુધી 5 હજાર કિમી લાંબો છે.બંગાળની ખાડીથી સમુદ્રની અંદર શરૂ થઈને, આ નાઈન્ટી ઈસ્ટ રિજ (પહાડી શિખર) ઉત્તરથી દક્ષિણ સુધી લગભગ 5 હજાર કિમી લાંબી છે. સપાટીથી બે હજાર મીટર નીચે આવેલી આ ટેકરી હિંદ અને પ્રશાંત મહાસાગરોને પણ અલગ કરે છે.તેના સર્વે અને મેપિંગથી ચીનને સબમરીન યુદ્ધમાં ગુપ્ત સબમરીન માર્ગો મળશે.