હાઈલાઈટ્સ

• બાંગ્લાદેશમાં હિંસા બાદ સ્થિતિ અત્યંત નાજુક
• બાંગ્લાદેશના પીએમ શેખ હસીનાએ આપ્યું રાજીનામું
• બાંગ્લાદેશના પીએમ શેખ હસીનાએ છોડ્યો દેશ

બાંગ્લાદેશમાં હિંસા બાદ સ્થિતિ અત્યંત નાજુક છે. વિરોધીઓએ સામાન્ય જનતાને ‘લોંગ માર્ચ ટુ ઢાકા’માં ભાગ લેવા માટે હાકલ કર્યા પછી સરકારે સોમવારે ઇન્ટરનેટને સંપૂર્ણ બંધ કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો. આ દરમિયાન પીએમ શેખ હસીનાએ રાજીનામું આપી દીધું છે. વિરોધકર્તાઓએ વડા પ્રધાનના નિવાસસ્થાન પર હુમલો કર્યા પછી આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. બાંગ્લાદેશના આર્મી ચીફ ટૂંક સમયમાં આ મુદ્દે નિવેદન આપવાના છે.

આના એક દિવસ પહેલા વડાપ્રધાન શેખ હસીનાના રાજીનામાની માંગ કરી રહેલા પ્રદર્શનકારીઓ અને શાસક પક્ષના સમર્થકો વચ્ચે દેશના વિવિધ ભાગોમાં અથડામણમાં 300 થી વધુ લોકોના મોત થયા છે. અથડામણ રવિવારે સવારે થઈ જ્યારે વિરોધીઓ ‘ભેદભાવ સામે વિદ્યાર્થીઓ’ના બેનર હેઠળ આયોજિત ‘અસહકાર કાર્યક્રમ’માં ભાગ લેવા આવ્યા હતા. અવામી લીગ, છત્ર લીગ અને જુબો લીગના કાર્યકરોએ તેમનો વિરોધ કર્યો અને ત્યારબાદ બંને પક્ષો વચ્ચે ઘર્ષણ થયું.

પ્રદર્શનકારીઓ સરકારી નોકરીઓમાં અનામત પ્રથાના મુદ્દે હસીનાના રાજીનામાની માંગ કરી રહ્યા છે. બંગાળી ભાષાના અગ્રણી અખબાર પ્રથમ આલોએ અહેવાલ આપ્યો છે કે રવિવારે થયેલી અથડામણમાં 14 પોલીસકર્મીઓ સહિત ઓછામાં ઓછા 101 લોકો માર્યા ગયા હતા. હિંસાને કારણે સત્તાવાળાઓને મોબાઈલ ઈન્ટરનેટ બંધ કરવા અને સમગ્ર દેશમાં અનિશ્ચિત કર્ફ્યુ લાદવાની ફરજ પડી હતી. ભેદભાવ વિરોધી વિદ્યાર્થી ચળવળ સોમવારે તેની “લોંગ માર્ચ ટુ ઢાકા” યોજવાની યોજના ધરાવે છે, જે અગાઉ એક દિવસ પછી યોજાવાની હતી. ચળવળના સંયોજક આસિફ મહમૂદે રવિવારે રાત્રે એક પ્રેસ રિલીઝમાં જણાવ્યું હતું કે દેશમાં વધતી જતી ચિંતાઓ વચ્ચે બોલાવવામાં આવેલી કટોકટીની બેઠકમાં આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.

“સ્થિતિની સમીક્ષા કરવાના કટોકટીના નિર્ણયમાં, અમારો ‘માર્ચ ટુ ઢાકા’ કાર્યક્રમ 6 ઓગસ્ટના બદલે 5 ઓગસ્ટે યોજાશે,” તેમણે કહ્યું. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, અમે દેશભરના વિદ્યાર્થીઓને સોમવારે ઢાકા આવવા માટે આહ્વાન કરી રહ્યા છીએ.” સામાન્ય જનતાને તેમાં ભાગ લેવાનું આહ્વાન કરતાં તેમણે કહ્યું, ”અંતિમ યુદ્ધનો સમય આવી ગયો છે. ઈતિહાસનો હિસ્સો બનવા ઢાકા આવો. વિદ્યાર્થીઓ એક નવું બાંગ્લાદેશ બનાવશે.” અવામી લીગની સોમવાર માટે આયોજિત શોક સરઘસ કર્ફ્યુને કારણે રદ કરવામાં આવી છે. સોમવારે સવારે રાજધાની ઢાકાના વિવિધ વિસ્તારોમાં રસ્તાઓ પર બહુ ઓછા વાહનો જોવા મળ્યા હતા. વિવિધ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓના કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ ‘માર્ચ ટુ ઢાકા’માં ભાગ લેવા માટે સવારે 10 વાગ્યા પહેલા અને પછી ઢાકા સેન્ટ્રલ શહીદ મિનાર ખાતે એકઠા થયા હતા, જેના કારણે પોલીસે તેમને વિખેરવા માટે ટીયર ગેસનો ઉપયોગ કર્યો હતો. તમામ વિદ્યાર્થીઓ અને તેમના વાલીઓને સલામત ઘરે પરત ફરવા વિનંતી કરવામાં આવી હતી.

‘પ્રથમ આલો’એ કહ્યું કે જો સ્થિતિ તંગ રહે તો સરકારે ઈન્ટરનેટ પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લગાવવાનો આદેશ આપ્યો છે. સરકારે રવિવારે એક પ્રેસ રિલીઝમાં કહ્યું હતું કે વિવિધ સ્થળોએ આતંકવાદી હુમલા થઈ રહ્યા છે. આતંકવાદીઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. સોમવારથી દેશમાં ત્રણ દિવસની સામાન્ય રજા જાહેર કરવામાં આવી છે. બાંગ્લાદેશમાં ચાલી રહેલી હિંસાને કારણે ભારતે તેના તમામ નાગરિકોને આગામી સૂચના સુધી પડોશી દેશની મુસાફરી ન કરવાની સલાહ આપી છે. દરમિયાન, ‘યુનિવર્સિટી ટીચર્સ નેટવર્ક’ એ વિવિધ વર્ગો અને વ્યવસાયોના લોકોનો સમાવેશ કરતી વચગાળાની સરકારની તાત્કાલિક રચના કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. આ પ્રસ્તાવ મુજબ હસીનાએ વચગાળાની સરકારને સત્તા સોંપવી પડશે.

રવિવારની અથડામણના દિવસો પહેલા, બાંગ્લાદેશમાં પોલીસ અને મુખ્યત્વે વિદ્યાર્થી વિરોધીઓ વચ્ચે હિંસક અથડામણ થઈ હતી જેમાં 200 થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા. વિરોધીઓ વિવાદાસ્પદ આરક્ષણ પ્રણાલીનો અંત લાવવાની માંગ કરી રહ્યા છે, જે બાંગ્લાદેશના 1971ના મુક્તિ યુદ્ધમાં ભાગ લેનારા લડવૈયાઓના સંબંધીઓને સરકારી નોકરીઓમાં 30 ટકા અનામતની જોગવાઈ કરે છે. સરકારે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ ‘ફેસબુક’, ‘મેસેન્જર’, ‘વોટ્સએપ’ અને ‘ઇન્સ્ટાગ્રામ’ને બંધ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. મોબાઈલ પ્રોવાઈડર્સને 4G ઈન્ટરનેટ બંધ કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે.

વડા પ્રધાન હસીનાએ શનિવારે ચળવળના સંયોજકો સાથે વાતચીતની ઓફર કરી હતી. જોકે, તેમણે વડાપ્રધાનની ઓફરને ફગાવી દીધી હતી. સરકારના નેતાઓએ અગાઉ દાવો કર્યો હતો કે “શાંતિપૂર્ણ અભિયાન” ઇસ્લામી છાત્ર શિબીર દ્વારા “હાઇજેક” કરવામાં આવ્યું હતું, જે જમાત-એ-ઇસ્લામ અને ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ખાલિદા ઝિયાની બાંગ્લાદેશ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટી (BNP) દ્વારા સમર્થિત છે. માનવાધિકાર માટેના યુએન હાઈ કમિશનર વોલ્કર તુર્કે દેશના રાજકીય નેતૃત્વ અને સુરક્ષા દળોને જીવનના અધિકાર અને શાંતિપૂર્ણ સભા અને અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાના રક્ષણ માટે તેમની ફરજો પૂર્ણ કરવા હાકલ કરી છે.