હાઈલાઈટ્સ

• ટેલિગ્રામ મેસેજિંગ એપને લઈને દેશભરમાં ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે
• વોટ્સએપ પછી ભારતમાં જો કોઈ અન્ય મેસેજિંગ એપ લોકપ્રિય છે તો તે છે ટેલિગ્રામ
• સરકારે હજુ સુધી ટેલિગ્રામ સામે કોઈ કડક પગલાં લેવાની જાહેરાત કરી નથી
• ભારતમાં ટૂંક સમયમાં ટેલિગ્રામ પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવી શકે તેમ છે

સરકારે હજુ સુધી ટેલિગ્રામ સામે કોઈ કડક પગલાં લેવાની જાહેરાત કરી નથી. પરંતુ આ મેસેજિંગ એપને લઈને દેશભરમાં ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.

વોટ્સએપ પછી ભારતમાં જો કોઈ અન્ય મેસેજિંગ એપ લોકપ્રિય છે તો તે છે ટેલિગ્રામ. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી આ મેસેજિંગ એપ વિશે એવી ચર્ચા ચાલી રહી છે કે ભારતમાં ટૂંક સમયમાં તેના પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવી શકે છે. પ્રતિબંધ પાછળનું કારણ એવું કહેવાય છે કે ટેલિગ્રામ પર ઘણી ગેરકાયદે પ્રવૃત્તિઓ ચાલી રહી છે. આમાં પેપર લીકથી લઈને ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફી અને શેરબજારમાં શેરના ભાવની હેરાફેરીનો સમાવેશ થાય છે. સાયબર નિષ્ણાતો અને કાયદા અમલીકરણ અધિકારીઓએ ટેલિગ્રામની તુલના ડાર્ક વેબ સાથે કરી છે કારણ કે આ પ્રકારની ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓને સરળ બનાવવામાં તેની ભૂમિકા છે. આવી સ્થિતિમાં, આ એપ વિવિધ ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓમાં કથિત સંડોવણીને કારણે સરકારની નજરમાં મુશ્કેલીમાં છે.

24 ઓગસ્ટે જ્યારે ટેલિગ્રામના સીઈઓ પાવેલ દુરોવની ફ્રાન્સમાં અટકાયત કરવામાં આવી ત્યારે ભારતમાં ચિંતા વધી ગઈ હતી. હાલ તપાસ ચાલી રહી છે. દુરોવની તપાસ પ્લેટફોર્મ પર ગુનાહિત પ્રવૃત્તિને સંબોધવામાં નિષ્ફળ રહેવા માટે કરવામાં આવી રહી છે, જેમાં બાળ જાતીય શોષણની સામગ્રીનો ફેલાવો સામેલ છે. ભારતમાં પણ આવું જ છે. ટેલિગ્રામનો ઉપયોગ ભારતમાં ઘણા કૌભાંડો અને છેતરપિંડીઓની સુવિધા માટે પણ કરવામાં આવે છે.

પેરિસના ફરિયાદીએ 26 ઓગસ્ટના રોજ જાહેરાત કરી હતી કે દુરોવની તપાસમાં ગેરકાયદેસર વ્યવહારો, બાળ પોર્નોગ્રાફી, છેતરપિંડી અને અધિકારીઓને માહિતી પૂરી પાડવામાં નિષ્ફળતાના આરોપોનો સમાવેશ થાય છે. જવાબમાં, ટેલિગ્રામે તેના વલણને પુનરાવર્તિત કર્યું, “તે કહેવું વાહિયાત છે કે પ્લેટફોર્મ અથવા તેના માલિકને તે પ્લેટફોર્મના દુરુપયોગ માટે જવાબદાર ગણવામાં આવે છે.” ટેલિગ્રામ 2013 માં પાવેલ અને નિકોલાઈ દુરોવ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. હવે આ પ્લેટફોર્મના 950 મિલિયન યુઝર્સ છે, જે 2022 માં 550 મિલિયનથી વધીને 950 મિલિયન થઈ ગયા છે.

ટેલિગ્રામ ભારતમાં છેતરપિંડી અને ગુનાનું કેન્દ્ર કેવી રીતે બન્યું?
24મી જુલાઈના રોજ, સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (સેબી) એ ટેલિગ્રામ એપ દ્વારા ચાલી રહેલા શેરના ભાવની હેરાફેરી કૌભાંડનો પર્દાફાશ કર્યો હતો. એક ટેલિગ્રામ ગ્રૂપના એડમિનિસ્ટ્રેટર પર સ્ટીલ શીટ મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીના શેરના ભાવમાં છેડછાડ કરવા માટે 20 લાખ રૂપિયાનું કમિશન લેવાનો આરોપ હતો.

લાઈવમિન્ટના અહેવાલ મુજબ, 3 મેના રોજ ભોપાલના બે પુરુષોની સ્થાનિક ડૉક્ટર સાથે 38 લાખ રૂપિયાની છેતરપિંડી કરવા બદલ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ટેલિગ્રામનો ઉપયોગ કરીને, તેણે પોલીસ અધિકારી તરીકે પોઝ આપ્યો અને નકલી પૂછપરછ હાથ ધરી.

અંદાજે 9,00,000 અરજદારો સાથેની UGC-NET પરીક્ષા 19 જૂન, 2023 ના રોજ યોજાયા પછી બીજા દિવસે રદ કરવામાં આવી હતી. ટેલિગ્રામ પર પ્રશ્નપત્ર લીક થવાના કારણે પેપર રદ કરવામાં આવ્યું હતું. કેન્દ્રીય શિક્ષણ પ્રધાન ધર્મેન્દ્ર પ્રધાને જણાવ્યું હતું કે, “અમે પ્રશ્નોની સરખામણી મૂળ UGC-NET પ્રશ્નો સાથે કરી હતી અને તેઓ મેળ ખાતા હતા…”

3 મે 2023 ના રોજ, ઘણા NEET-UG અરજદારોને પરીક્ષાની અગાઉથી પરીક્ષાના પ્રશ્નોની નકલો પ્રાપ્ત થઈ હતી, જે ભારતમાં સૌથી મોટા પરીક્ષા વિવાદોમાંથી એક પેદા કરે છે અને ફેડરલ તપાસ અને સુપ્રીમ કોર્ટના હસ્તક્ષેપની જરૂર છે.

શું ટેલિગ્રામ બંધ થશે?
27 ઓગસ્ટ, 2024 સુધીમાં, ભારત સરકારે ટેલિગ્રામ સામે કોઈ મોટી કાર્યવાહીની જાહેરમાં જાહેરાત કરી નથી. જો કે, આ પ્લેટફોર્મ દ્વારા થતી ગેરકાયદેસર ગતિવિધિઓને કારણે કડક નિયમો અને દેખરેખની માંગ વધી રહી છે. સરકાર ટેલિગ્રામની ગતિવિધિઓ પર નજીકથી નજર રાખી રહી છે અને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓમાં તેની સંડોવણી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી રહી છે. તે જ સમયે, અન્ય સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મની જેમ, ટેલિગ્રામ પર શેર કરાયેલ સામગ્રી પર કડક નિયમો લાગુ કરવા માટે સૂચનો કરવામાં આવી રહ્યા છે.

ભારતીય એજન્સીઓ ટેલિગ્રામનો ઉપયોગ ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓમાં સંડોવાયેલા લોકોની ઓળખ કરવા અને તેમને ન્યાય માટે લાવવા માટે કરી રહી છે. સરકાર ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિઓ માટે ટેલિગ્રામનો ઉપયોગ કરવાના જોખમો વિશે જાગૃતિ વધારી રહી છે અને વપરાશકર્તાઓને જાગ્રત રહેવા અને કોઈપણ શંકાસ્પદ પ્રવૃત્તિની જાણ કરવા પ્રોત્સાહિત કરી રહી છે.