હનુમાનજીને બાળ બ્રહ્મચારી માનવામાં આવે છે. બીજી તરફ હિંદુ ધર્મમાં સિંદૂરને સુહાગનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં ઘણા લોકોના મનમાં સવાલ ઉઠે છે કે બાળ બ્રહ્મચારી હોવા છતાં હનુમાનજીને સિંદૂર કેમ ચઢાવવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં તેની પાછળ એક ખૂબ જ રસપ્રદ કહાની છુપાયેલી છે.
ભગવાન હનુમાન રામાયણના સૌથી પ્રખ્યાત પાત્રોમાંથી એક છે. હનુમાન, શ્રી રામના પરમ ભક્ત, હિંમત, ચારિત્ર્ય, ભક્તિ અને સદાચારનું પ્રતિક છે. તેના પાત્રમાં એવી ઘણી બાબતો છે જે માણસને શીખવી શકે છે. હનુમાનજીના પાત્રને કારણે ગોસ્વામી તુલસીદાસે ‘સકલ ગુણ નિધનમ’ કહ્યું છે. એવી માન્યતા છે કે હનુમાનજીનું નામ સાંભળવાથી દરેક પ્રકારના ભય અને દુ:ખ જાતે જ દૂર થઈ જાય છે.
હનુમાનજીની પૂજા કરવા માટે તેમને અનેક પ્રકારની વસ્તુઓ અર્પણ કરવામાં આવે છે જેમાંથી એક સિંદૂર છે. એવું માનવામાં આવે છે કે હનુમાનજીને સિંદૂર ખૂબ જ પ્રિય છે અને તેને અર્પણ કરીને તે ભક્તોની તમામ મનોકામના પૂર્ણ કરે છે. પરંતુ શું તમે હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવવા પાછળનું કારણ જાણો છો. આવો જાણીએ હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવવા પાછળનું રહસ્ય.
પૌરાણિક કથા શું છે
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, વનવાસમાંથી પાછા ફર્યા પછી જ્યારે માતા સીતા તેમના એક કામમાં વ્યસ્ત હતા ત્યારે હનુમાનજીએ તેમને પૂછ્યું કે ભગવાન શ્રી રામને સૌથી વધુ શું પ્રિય છે ત્યારે માતા સીતાએ જવાબ આપ્યો કે ભગવાન શ્રી રામ કોઈ પણ વસ્તુ સાથે જોડાયેલા નથી. તેના માટે આ દુનિયામાં બધું સમાન છે તેથી તે દરેક વસ્તુથી ખુશ રહે છે. હનુમાનજીની નજર માતા સીતાના સિંદૂર પર પડી તેમણે માતા સીતાને પૂછ્યું કે તમે આ સિંદૂર કેમ લગાવો છો, તો માતા સીતાએ જવાબ આપ્યો કે તે સુહાગનની નિશાની છે અને ભગવાન શ્રી રામ તેને લગાવવાથી પ્રસન્ન થાય છે.
ભગવાન રામને પ્રસન્ન કરવા માટે સિંદૂર લગાવવામાં આવે છે
એટલા માટે હનુમાનજીના મનમાં એક આવ્યો તે પોતાના આખા શરીર પર સિંદૂર લગાવીને ભગવાન રામ સમક્ષ ગયા આ જોઈને આસપાસના લોકો હસવા લાગ્યા. જ્યારે રામજીએ આખા શરીર પર સિંદૂર લગાવવાનું કારણ પૂછ્યું તો હનુમાનજીએ કહ્યું કે જ્યારે તમે માતા સીતાની માંગમાં થોડું સિંદૂર જોઈને ખૂબ ખુશ છો ત્યારે મેં વિચાર્યું કે મારા આખા શરીર પર સિંદૂર જોઈને તમે કેટલા ખુશ થશો આ સાંભળીને શ્રી રામ ખૂબ જ ખુશ થયા કારણ કે હનુમાનજીએ સિંદૂર દ્વારા ભગવાન શ્રી રામ પ્રત્યે પોતાનો પ્રેમ અને ભક્તિ દર્શાવી હતી. ત્યારથી હનુમાનજી પર સિંદૂર ચઢાવવાની પરંપરા ચાલી આવે છે.
હનુમાનજી પર સિંદૂર ચઢાવવાનું મહત્વ
સિંદૂર મુખ્યત્વે બે રંગોમાં જોવા મળે છે – લાલ અને નારંગી સિંદૂર. હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર લાલ રંગનું સિંદૂર સુહાગની નિશાની છે એટલા માટે પરિણીત મહિલાઓ આને કપાળ પર લગાવે છે. પરંતુ નારંગી સિંદૂર સમર્પણનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. જ્યારે હનુમાનજીમાં ભગવાન શ્રી રામ પ્રત્યે ભક્તિની ભાવના છે. આ જ કારણ છે કે હનુમાનજીને નારંગી સિંદૂર ચઢાવવામાં આવે છે, લાલ નહીં. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવવાથી વ્યક્તિના જીવનમાં આવતી તમામ બાધાઓ દૂર થઈ જાય છે.
