ભારતીય રિઝર્વ બેંક હજુ પણ રૂ. 9760 કરોડના મૂલ્યની રૂ. 2000ની નોટ પરત કરવાની રાહ જોઈ રહી છે. શુક્રવારે 30 નવેમ્બર 2023 સુધી આ મામલે ડેટા જાહેર કરતી વખતે સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું છે કે 19 મે 2023 સુધી બજારમાં 3.56 લાખ કરોડ રૂપિયાના મૂલ્યની 2000 રૂપિયાની નોટો ચલણમાં હતી. મે 2023 માં, ભારતીય રિઝર્વ બેંકે બેંકોને તાત્કાલિક અસરથી ₹ 2000 મૂલ્યની બેંક નોટ જારી કરવાનું બંધ કરવાની સલાહ આપી હતી. આ દર્શાવે છે કે મોટી સંખ્યામાં લોકોએ હજુ સુધી બેંકો અથવા આરબીઆઈમાંથી રૂ. 2,000ની નોટો બદલી નથી. જો કે, આરબીઆઈએ ફરી એકવાર પુનરોચ્ચાર કર્યો છે કે રૂ. 2000ની નોટ લીગલ ટેન્ડર રહેશે.
7 ઓક્ટોબર 2023 સુધી બેંકોમાં જમા અથવા વિનિમય કરી શકાશે
આરબીઆઈએ તેની રજૂઆતમાં જણાવ્યું છે કે શરૂઆતમાં બેંકોમાં 2000 રૂપિયાની નોટો બદલવા અથવા જમા કરાવવાની અંતિમ તારીખ 30 સપ્ટેમ્બર 2023 હતી, જે બાદમાં 7 ઓક્ટોબર 2023 સુધી લંબાવી દેવામાં આવી હતી. આ પછી, લોકોને RBIની પ્રાદેશિક કચેરીઓમાં 2000 રૂપિયાની નોટ જમા કરાવવા અથવા બદલવા માટે કહેવામાં આવ્યું. પરંતુ તેમ છતાં મોટી સંખ્યામાં આ નોટો હજુ પરત આવી નથી.
આ સમયે 2000 રૂપિયાની નોટની કુલ કિંમત તેની ટોચ પર હતી
આરબીઆઈના જણાવ્યા અનુસાર, માર્ચ 2017 પહેલા રૂ. 2,000 મૂલ્યની બેંકનોટમાંથી લગભગ 89% જારી કરવામાં આવી હતી. ચલણમાં રહેલી આ બેંક નોટોનું કુલ મૂલ્ય 31 માર્ચ, 2018 ના રોજ તેની ટોચ પર 6.73 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું, જે 31 માર્ચ, 2023 ના રોજ ઘટીને 3.62 લાખ કરોડ રૂપિયા થયું હતું, જે ચલણમાં રહેલી નોટોના માત્ર 10.8 ટકા છે. આરબીઆઈને એ પણ જાણવા મળ્યું કે આ નોટનો સામાન્ય રીતે વ્યવહારો માટે ઉપયોગ થતો નથી. વધુમાં, અન્ય મૂલ્યોની બેંક નોટોનો સ્ટોક લોકોની ચલણી જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા માટે પૂરતો રહે છે.
