ચંદ્રશેખર આઝાદ ડેથ એનિવર્સરી 2024: વિશ્વમાં જેના પર સૂર્ય આથમ્યો ન હતો તે શક્તિશાળી સરકાર પણ ચંદ્રશેખર આઝાદને ક્યારેય બાંધી શકે નહીં. ચંદ્રશેખર તેમના અંતિમ શ્વાસ સુધી હંમેશા આઝાદ રહ્યા. આ બહાદુર વ્યક્તિનો જન્મ 23 જુલાઈ, 1906ના રોજ મધ્યપ્રદેશના અલીરાજપુરા રજવાડાના મમરા (હાલ ચંદ્રશેખર આઝાદ નગર) ગામમાં પિતા સીતારામ તિવારીના પાંચમા સંતાન તરીકે માતા જાગરાણીના ગર્ભમાંથી થયો હતો. 1919માં અમૃતસરના જલિયાવાલા બાગ હત્યાકાંડે દેશના યુવાનોને ઉશ્કેર્યા હતા. તે સમયે ચંદ્રશેખર ભણતા હતા. 14 વર્ષની ઉંમરે, કાશી સંસ્કૃત મહાવિદ્યાલયમાં અભ્યાસ કરતી વખતે, તેમણે અસહકાર આંદોલનમાં પોતાનો પહેલો વિરોધ કર્યો જેના કારણે પોલીસે તેની ધરપકડ કરી અને ન્યાયાધીશ સમક્ષ રજૂ કર્યો.
જ્યારે ન્યાયાધીશે છોકરા ચંદ્રશેખરને તેમનું નામ, પિતાનું નામ અને સરનામું પૂછ્યું ત્યારે ચંદ્રશેખરે તેમનું નામ આઝાદ, પિતાનું નામ સ્વતંત્ર અને પોતાનું રહેઠાણ જેલ તરીકે જણાવ્યું, જેના કારણે તેમનું નામ ચંદ્રશેખર આઝાદ તરીકે કાયમ પ્રસિદ્ધ થઈ ગયું. મેજિસ્ટ્રેટે ગુસ્સામાં તેમના શરીર પર 15 લાકડીઓ મારવાની આકરી સજા સંભળાવી, જે ના બાદ આ નીડર બાળક પર લાકડીઓ મારવામાં આવીતી હતી ત્યારે તેઓ ‘ભારત માતા કી જય’ અને ‘વંદે માતરમ’ ના નારા લગાવતા હતા. આ ઘટનાને કારણે તેઓ અન્ય ક્રાંતિકારીઓ ભગત સિંહ, રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ, રાજગુરુ, સુખદેવ આઝાદના સંપર્કમાં આવ્યા અને ક્રાંતિકારી પ્રવૃત્તિઓમાં સંપૂર્ણ રીતે જોડાઈ ગયા.
લાલા લજપત રાયની હત્યાનો બદલો લેવા માટે, 17 ડિસેમ્બર, 1928ના રોજ, આઝાદ, ભગતસિંહ અને રાજગુરુએ લાહોરના પોલીસ સુપરિન્ટેન્ડન્ટ સોન્ડર્સની હત્યા કરી હતી. જ્યારે ક્રાંતિકારીઓને દેશને આઝાદ કરવા માટે શસ્ત્રો ખરીદવા પૈસાની અછત લાગવા લાગી, ત્યારે બધાએ સર્વસંમતિથી સરકારી તિજોરી લૂંટવાની યોજના બનાવી. 9 ઓગસ્ટ, 1925ના રોજ, રામ પ્રસાદ બિસ્મિલ અને ચંદ્રશેખરના નેતૃત્વમાં કલકત્તા મેલને લૂંટવાની યોજના બનાવવામાં આવી હતી, જેને તેઓએ તેમના 8 સહયોગીઓની મદદથી કાકોરી સ્ટેશન નજીક અંજામ આપ્યો હતો.
આ ઘટનાથી બ્રિટિશ સરકાર સંપૂર્ણપણે ચોંકી ગઈ હતી અને તેમણે દરોડા પાડ્યા હતા અને કેટલાક ક્રાંતિકારીઓની ધરપકડ કરી હતી, જેમણે પોલીસ ત્રાસ દ્વારા તેમના સાથીઓનું સ્થાન જાહેર કર્યું હતું. અંગ્રેજ પોલીસે ઘણા ક્રાંતિકારીઓને પકડ્યા પણ આઝાદને પકડી શકી નહિ.
27 ફેબ્રુઆરી, 1931ના રોજ, આઝાદ અલ્હાબાદના આલ્ફ્રેડ પાર્કમાં એક મિત્ર સાથે બેઠા હતા ત્યારે એક દેશદ્રોહી બાતમીદારે પોલીસને જાણ કરી. ભારત માતાના આ સિંહે 20 મિનિટ સુધી પોલીસ સામે લડત આપી. ઘણી ગોળીઓ તેમના શરીરમાં પણ પ્રવેશી હતી. ઘાયલ ચંદ્રશેખરે પોતાના માથા પર છેલ્લી ગોળી ચલાવીને જીવનનો અંત લાવ્યો અને સ્વતંત્રતાના મહાન બલિદાનમાં પોતાનું જીવન બલિદાન આપ્યું. તેમનાથી પોલીસ એટલી ડરતી હતી કે તેમની શહાદત પછી પણ પોલીસ લાંબા સમય સુધી તેની નજીક પણ જઈ શકી ન હતી.