હરિયાણાની રાજનીતિમાં વડાપ્રધાન મોદીએ એવો જ પ્રયોગ કર્યો છે જે મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાનમાં કરવામાં આવ્યો હતો. આ ત્રણ રાજ્યોમાં ભાજપે મુખ્યમંત્રી પદ માટે નવા ચહેરાઓને તક આપી હતી. હવે માત્ર 48 કલાકમાં જ હરિયાણામાં મોદીની પ્રયોગશાળાનું પરિણામ સામે આવ્યું છે. બે દિવસમાં ત્રણ મોટી ઘટનાઓ બની. પહેલી ઘટના 10 માર્ચે બની હતી, જ્યારે ભૂતપૂર્વ કેન્દ્રીય પ્રધાન સી.એચ. બિરેન્દ્ર સિંહના પુત્ર અને હિસાર લોકસભા સીટના બીજેપી સાંસદ બ્રજેન્દ્ર સિંહ કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયા છે. બીજી અને ત્રીજી ઘટના 12 માર્ચે બની હતી. ભાજપે સવારે જેજેપી સાથેનું ગઠબંધન તોડી નાખ્યું અને બપોરે નાયબ સૈનીને મુખ્યમંત્રી તરીકે નિયુક્ત કરવાની જાહેરાત કરી. નાયબ સૈની પછાત વર્ગમાંથી આવે છે. રાજકીય નિષ્ણાતો કહે છે કે ભાજપના ટોચના નેતૃત્વએ આ ત્રણેય વિકાસને ક્રમિક રીતે હાથ ધર્યા છે.
સૌ પ્રથમ પૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી સી.એચ. બિરેન્દ્ર સિંહના પુત્ર અને હિસાર લોકસભા સીટના બીજેપી સાંસદ બ્રજેન્દ્ર સિંહે પાર્ટીને અલવિદા કહી દીધું હતું. ખાસ વાત એ છે કે ચિ. બીરેન્દ્ર સિંહ, જેને લઈને તેઓ ભાજપથી નારાજ હતા, તેમની ઈચ્છા પણ પૂરી થઈ. જો કે, સમય અહીં એક મોટી ભૂમિકા ભજવે છે. ચિ. બિરેન્દ્ર સિંહ ભાજપ અને જેજેપી ગઠબંધનની વિરુદ્ધ હતા. તેમણે ઓક્ટોબર 2023માં કહ્યું હતું કે, જો ભાજપ-જેજેપી ગઠબંધન ચાલુ રહેશે તો તેઓ પાર્ટી છોડી દેશે. 2024માં યોજાનારી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જેજેપીને તેના વોટ મળવાના નથી. જો ભાજપ અને જેજેપીનું ગઠબંધન ચાલુ રહેશે તો બિરેન્દ્ર સિંહ હવે નહીં રહે, આ સ્પષ્ટ છે.
હવે ભાજપે મંગળવારે જેજેપી સાથેનું ગઠબંધન તોડી નાખ્યું, ચ. બિરેન્દ્ર સિંહની ઈચ્છા પૂરી થઈ, પરંતુ સમયસર આ વિકાસ સ્થગિત થઈ ગયો. આના બે દિવસ પહેલા જ સાંસદ બ્રજેન્દ્ર સિંહે ભાજપને અલવિદા કહી દીધું હતું. 48 કલાક બાદ ભાજપ અને જેજેપી વચ્ચે ગઠબંધન તૂટવાના સમાચાર સામે આવ્યા છે. જો કે બપોર સુધી જેજેપી તરફથી આ અંગે કોઈ સત્તાવાર નિવેદન આવ્યું નથી. દિલ્હીમાં જેજેપીના ધારાસભ્યોની બેઠક ચાલી રહી હતી. રાજકીય નિષ્ણાતો માને છે કે ત્રીજો વિકાસ મુખ્ય પ્રધાન ખટ્ટરનો બદલાવ રહ્યો છે.
નાયબ સૈનીને મુખ્યમંત્રી બનાવીને ભાજપે અનેક નિશાન સાધ્યા છે. હવે મનોહર લાલ ખટ્ટર લોકસભા ચૂંટણી લડી શકે છે. જો કે, ખટ્ટરને સીએમ બનાવીને ભાજપે બિનજાટ મતોને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આમાં ભાજપને મોટી સફળતા પણ મળી છે. ખટ્ટર પંજાબી સમુદાયમાંથી આવે છે. રાજ્યના શહેરી વિસ્તારોમાં પંજાબી સમુદાયની નોંધપાત્ર સંખ્યા છે. હવે ભાજપે સૈનીને મુખ્યમંત્રી બનાવીને પછાત સમુદાયને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. હરિયાણામાં સૈની સમુદાય મોટી સંખ્યામાં ન હોવા છતાં, તેઓ બિન-જાટ મતોનો એક ભાગ બનાવે છે. રાજ્યમાં ભાજપનું ધ્યાન માત્ર બિન-જાટ મતો પર છે. પક્ષના નેતાઓને લાગે છે કે ભાજપને પંજાબી, દલિત, પછાત, બ્રાહ્મણ, બનિયા અને રાજપૂત સમુદાયોથી રાજકીય લાભ મળશે.
હરિયાણામાં જાટોની વસ્તી લગભગ 22 ટકા છે. જાટોનો પ્રથમ ઝોક ચ. દેવીલાલના પક્ષમાં હતા. તે પછી જાટ વસ્તીનો એક ભાગ બંસીલાલ સાથે ગયો. દરમિયાન જાટોએ ઓમપ્રકાશ ચૌટાલાને ટેકો આપ્યો અને તેઓ મુખ્યમંત્રી બન્યા. 2004 પછી કોંગ્રેસના ભૂપેન્દ્ર હુડ્ડાએ જાટ વોટ બેંકમાં મોટો ફટકો માર્યો હતો. તેઓ બે વખત મુખ્યમંત્રી બન્યા. હાલમાં પણ હુડ્ડા જાટ વોટ બેંક પર મજબૂત પકડ ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપે હવે મુખ્યમંત્રી બદલીને અને જેજેપી સાથેનું ગઠબંધન તોડીને બિનજાટ વચ્ચે પોતાની હાજરી મજબૂત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. ભાજપની રણનીતિ એવી છે કે જો કોંગ્રેસ, આઈએનએલડી અને જેજેપી અલગ-અલગ ચૂંટણી લડશે તો જાટોના મત ત્રણ જગ્યાએ વહેંચાઈ જશે. બીજી તરફ, ભાજપ બિનજાટ મતદારોનો લાભ લેવાનો પ્રયાસ કરશે, જેમને ભાજપ લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પોતાની તરફેણમાં હોવાનું માની રહી છે.
