હાઈલાઈટ્સ
- તાજિકિસ્તાને તાજેતરમાં એક મહત્વપૂર્ણ અને વિવાદાસ્પદ કાયદો ઘડ્યો
- નવા કાયદા હેઠળ મહિલાઓને જાહેર સ્થળોએ હિજાબ પહેરવાની છૂટ નથી
- પુરુષોને દાઢી રાખવાની છૂટ નથી
- આ કાયદાથી દેશના મુસ્લિમ સમુદાયમાં વ્યાપક ચર્ચા અને અસંતોષ ફેલાયો
- કાયદાના ઉલ્લંઘન માટે ભારે દંડ અને જેલની સજાની જોગવાઈ
તાજિકિસ્તાને તાજેતરમાં એક મહત્વપૂર્ણ અને વિવાદાસ્પદ કાયદો ઘડ્યો છે જેના કારણે દેશના મુસ્લિમ સમુદાયમાં વ્યાપક ચર્ચા અને અસંતોષ ફેલાયો છે. આ નવા કાયદા હેઠળ મહિલાઓને જાહેર સ્થળોએ હિજાબ પહેરવાની છૂટ નથી અને પુરુષોને દાઢી રાખવાની છૂટ નથી. આ કાયદાના ઉલ્લંઘન માટે ભારે દંડ અને જેલની સજાની જોગવાઈ છે.
ધાર્મિક કટ્ટરવાદને રોકવાનો હેતુ
રાષ્ટ્રપતિ ઈમામાલી રહેમોનના નેતૃત્વમાં તાજિકિસ્તાનની સરકારે ધાર્મિક કટ્ટરવાદને રોકવાના ઉદ્દેશ્યથી આ પગલું ભર્યું છે. રહેમોન માને છે કે ઇસ્લામિક ઓળખને મર્યાદિત કરવાથી દેશમાં વધી રહેલા કટ્ટરવાદ અને ઉગ્રવાદને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ મળશે. તાજિકિસ્તાન મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતો દેશ છે જ્યાં લગભગ 98 ટકા વસ્તી ઇસ્લામને અનુસરે છે.
નવા કાયદા હેઠળ નિયમો અને સજા
નવા નિયમ અનુસાર, હવે મહિલાઓને હિજાબ પહેરવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં અને પુરુષોને જાહેર સ્થળોએ દાઢી રાખવાની મંજૂરી આપવામાં આવશે નહીં. જો કોઈ વ્યક્તિ આ નિયમોનું પાલન ન કરે તો તેને ભારે દંડ અને જેલની સજા ભોગવવી પડી શકે છે. દંડની રકમ 1 લાખ રૂપિયાથી વધી શકે છે, જ્યારે તાજિકિસ્તાનમાં સરેરાશ માસિક પગાર માત્ર 15 હજાર રૂપિયા છે. આ કારણોસર દંડની રકમને લઈને લોકોમાં વ્યાપક અસંતોષ જોવા મળી રહ્યો છે.
પ્રજાએ ઉગ્ર પ્રતિક્રિયા વ્યક્ત કરી હતી
નવા કાયદાના અમલ બાદ તાજિકિસ્તાનના લોકોએ આકરી પ્રતિક્રિયા વ્યક્ત કરી છે. રાજધાની દુશાન્બેની શિક્ષિકા નિલોફરે શેર કર્યું કે પોલીસે તેને તાજેતરમાં ત્રણ વખત હિજાબ ઉતારવા કહ્યું. જ્યારે તેણીએ તેણીનો હિજાબ ઉતારવાની ના પાડી તો પોલીસે તેણીને રાતભર પોલીસ સ્ટેશનમાં રાખી. તેના પતિએ પણ દાઢી કપાવવાની ના પાડવા બદલ પાંચ દિવસ જેલમાં રહેવું પડ્યું હતું. આ ઘટનાઓએ નીલોફર અને તેના પરિવારના જીવન પર ગંભીર અસર કરી છે અને ઘણા લોકો આ કાયદાનો ખુલ્લેઆમ વિરોધ કરી રહ્યા છે.
આ કાયદા અંગે નિષ્ણાતોનો અભિપ્રાય શું છે?
નિષ્ણાતો અને માનવાધિકાર કાર્યકરોનું કહેવું છે કે આ નવો કાયદો કટ્ટરપંથી રોકવામાં વધુ નિષ્ફળ સાબિત થઈ શકે છે. તેઓ માને છે કે સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલા આ પગલાથી કટ્ટરપંથીની સમસ્યાનો ઉકેલ નહીં આવે, બલ્કે તે વધુ અસંતોષ અને સામાજિક તણાવમાં વધારો કરી શકે છે. માનવાધિકાર નિષ્ણાત લારિસા એલેક્ઝાન્ડ્રોવાએ સરકારની ટીકા કરતા કહ્યું કે દેશે માત્ર ઉપરછલ્લી પગલાં પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાને બદલે ગરીબી, ભ્રષ્ટાચાર અને સામાજિક અસમાનતા જેવા વાસ્તવિક મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ.
ધાર્મિક સ્વતંત્રતા અને માનવ અધિકારોના રક્ષણ અંગે ગંભીર ચિંતા
તાજિકિસ્તાનનો આ નવો કાયદો આંતરરાષ્ટ્રીય ધ્યાન પણ આકર્ષિત કરી રહ્યો છે, ખાસ કરીને એવા દેશોમાં જ્યાં ધાર્મિક સ્વતંત્રતા અને માનવ અધિકારોના રક્ષણ અંગે ગંભીર ચિંતાઓ ઉભી થાય છે. અફઘાનિસ્તાન, ચીન, કિર્ગિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનની સરહદો ધરાવતો આ દેશ આતંકવાદી ઘટનાઓને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય દેખરેખ હેઠળ છે. માર્ચ 2024 માં મોસ્કોમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલામાં તાજિક મૂળના આતંકવાદીઓની સંડોવણી બાદ, તાજિકિસ્તાને ઇસ્લામિક ઓળખ પર લગામ લગાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. આ નવા કાયદાના અમલીકરણને પગલે તાજિકિસ્તાનમાં સામાજિક અને ધાર્મિક સંઘર્ષો વધવાનું નિશ્ચિત છે અને ભવિષ્યમાં તેની અસરોની ચર્ચા ચાલુ રહી શકે છે. આ કાયદો દેશના સામાજિક વલણને બદલવાનો પ્રયાસ છે, પરંતુ તેના પરિણામે ઊભી થતી સમસ્યાઓ અને વિવાદો બતાવશે કે આ પગલું ખરેખર સફળ થાય છે કે નહીં.