જો કે શરદ ઉત્સવનો ચંદ્ર તેના 16 તબક્કાઓ સાથે ચમકતો હોવાની માન્યતા સાથે તેજસ્વી માનવામાં આવે છે, પરંતુ આ વખતે વૈજ્ઞાનિક રીતે સાંજે ઉગતો ચંદ્ર શરદ સુપરમૂનના રૂપમાં વર્ષનો સૌથી તેજસ્વી ચંદ્ર હશે અને તે તેની ચાંદનીમાં જ રહેશે. આખી રાત વેરવિખેર થશે.
ખગોળશાસ્ત્રમાં રસ ધરાવતા લોકો માટે આજની રાત ખૂબ જ ખાસ રહેવાની છે. જો કે શરદ ઉત્સવનો ચંદ્ર તેના 16 તબક્કાઓ સાથે ચમકતો હોવાની માન્યતા સાથે તેજસ્વી માનવામાં આવે છે, પરંતુ આ વખતે વૈજ્ઞાનિક રીતે સાંજે ઉગતો ચંદ્ર શરદ સુપરમૂનના રૂપમાં વર્ષનો સૌથી તેજસ્વી ચંદ્ર હશે અને તે તેની ચાંદનીમાં જ રહેશે. આખી રાત વેરવિખેર થશે. આ કારણે આજની રાત આ વર્ષની સૌથી તેજસ્વી રાત્રિ હશે.
રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર વિજેતા વિજ્ઞાન પ્રસારણકર્તા સારિકા ઘરુએ જણાવ્યું કે શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે ચમકતો ચંદ્ર પૃથ્વીથી માત્ર 3 લાખ 57 હજાર 364 કિલોમીટરના અંતરે હશે, જે આ વર્ષ માટે ચંદ્ર અને પૃથ્વી વચ્ચેનું સૌથી ઓછું અંતર છે. પૃથ્વીની નજીક હોવાને કારણે, ચંદ્ર પ્રમાણમાં મોટો અને તેજસ્વી દેખાશે. પશ્ચિમી દેશોમાં તેને હન્ટર મૂન નામ આપવામાં આવ્યું છે.
તેમણે કહ્યું કે ભારતીય સમય અનુસાર સાંજે 4:56 વાગ્યે ચંદ્ર પૃથ્વીની સૌથી નજીકના બિંદુ પર આવશે અને લગભગ એક કલાક પછી, તે પૂર્વમાં શરદ સુપરમૂન તરીકે ઉગશે અને આખી રાત આકાશમાં તેનો ચંદ્રપ્રકાશ ફેલાવશે. તેમ છતાં ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, તમે બુધવારે રાત્રે જ ખીર ખાઈને તહેવારની ઉજવણી કરી હશે, પરંતુ તેજની દ્રષ્ટિએ, વૈજ્ઞાનિક રીતે, ચંદ્રનું તેજ સૌથી વધુ આજે રાત્રે જ રહેશે. જો વાદળો કે ધુમ્મસ અડચણ ન બને તો તમે પણ વર્ષની આ સૌથી તેજસ્વી રાત્રિનો આનંદ માણી શકશો.
સુપરમૂન શું છે?
સાયન્સ બ્રોડકાસ્ટર સારિકાએ જણાવ્યું કે પૃથ્વીની આસપાસ ફરતો ચંદ્ર ગોળાકાર માર્ગમાં ફરતો નથી, પરંતુ અંડાકાર માર્ગમાં ફરે છે. જેના કારણે પૃથ્વીથી તેનું અંતર ક્યારેક વધીને 406,700 કિલોમીટર થઈ જાય છે તો ક્યારેક તે 356,500 કિલોમીટરની નજીક પણ આવી જાય છે. જ્યારે ચંદ્ર પૃથ્વીની નજીક આવે છે અને તે સમયે પૂર્ણ ચંદ્ર આવે છે, ત્યારે ચંદ્ર લગભગ 14 ટકા મોટો અને 30 ટકા તેજસ્વી દેખાય છે. આને સુપરમૂન કહેવામાં આવે છે. આજે આપણે શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે વર્ષના સૌથી નજીકના સુપરમૂનને જોવાની તક મેળવવા જઈ રહ્યા છીએ.
આ વર્ષના ત્રણ સુપરમૂન
તારીખ – પૃથ્વીથી ચંદ્રનું અંતર
19 ઓગસ્ટ – 361,970 કિલોમીટર
17 સપ્ટેમ્બર – 357,486 કિલોમીટર
ઑક્ટોબર 17 – 357,364 કિલોમીટર