આચાર્ય મહાશ્રમણે અહિંસા અને સંયમની સભાનતા દ્વારા પર્યાવરણ સંરક્ષણનો માર્ગ બતાવ્યો, દેશની અનેક યુનિવર્સિટીઓના કુલપતિઓની હાજરીમાં પર્યાવરણ પર સેમિનારનું આયોજન કરવામાં આવ્યું.
સુરત શહેરના વેસુ સ્થિત ભગવાન મહાવીર યુનિવર્સિટી દ્વારા ગુરુવારે પર્યાવરણ સંરક્ષણ સંદર્ભમાં ‘ગ્રીન’ કાર્યક્રમ અંતર્ગત ‘વાઈસ ચાન્સેલર્સ કોન્ક્લેવ’નું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં વિવિધ રાજ્યોના વાઈસ ચાન્સેલરો હાજર રહ્યા હતા. આ કાર્યક્રમમાં જૈન શ્વેતાંબર તેરાપંથ ધર્મસંઘના આચાર્ય મહાશ્રમણ અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સરસંઘચાલક ડૉ. મોહન ભાગવત પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આ અવસરે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (આરએસએસ)ના સરસંઘચાલક ડો. મોહન ભાગવતે કહ્યું હતું કે વિશ્વમાં પર્યાવરણને લઈને ઘણી વાતો થઈ રહી છે, તેના માટે કરવા યોગ્ય બાબતોને આગળ લઈ જવાના પ્રયાસો કરવા જોઈએ. માણસને વિજ્ઞાન નામનું શસ્ત્ર મળ્યા પછી તે પોતાની ઈચ્છાઓથી પ્રભાવિત થઈને હદ વટાવી ગયો અને પોતાની જાતને જગતનો સ્વામી માની ગયો, પરંતુ આજે વિજ્ઞાન પણ એવું માનવા લાગ્યું છે કે કોઈ એવી શક્તિ છે જે સર્જનનું સંચાલન કરી રહી છે. પ્રકૃતિ સાથે ચાલવાની વાત શંકરાચાર્યજીએ ઘણા સમય પહેલા કહી હતી. આપણા ઋષિ મહર્ષિએ એક એવી સુંદર વ્યવસ્થા બનાવી છે, જેના તરફ આપણે ફરીથી ધીમે ધીમે અને સમજદારીપૂર્વક આગળ વધવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. તમે બધા શિક્ષકો અહીં હાજર છો, તેથી બાળકોને તે પ્રાચીન તથ્યોથી વાકેફ કરો અને તેમને પ્રકૃતિ સાથે સુમેળમાં રહેવાની પ્રેરણા આપો.
આચાર્ય મહાશ્રમણે કહ્યું કે અહીં પૃથ્વી, વાયુ, પાણી, અગ્નિ, વનસ્પતિ વગેરે તમામને જીવ માનવામાં આવે છે. આથી આ તમામ તત્વોના ઉપયોગમાં જો સંયમ અને અહિંસાની સભાનતા હોય તો પર્યાવરણની સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે. શિક્ષણ વિભાગની આટલી હસ્તીઓ એકસાથે હોવી એ ખાસ વાત છે. શિક્ષણ સાથે જોડાયેલા લોકોએ વિદ્યાર્થીઓને જ્ઞાનની સાથે સારા મૂલ્યોથી પણ વાકેફ કરવા જોઈએ. જો તેમના માનસિક અને ભાવનાત્મક વિકાસ માટે યોગ અને ધ્યાનનો અભ્યાસ કરવામાં આવે અને અહિંસા અને સંયમની ચેતના વિકસાવવામાં આવે તો પર્યાવરણ અને સમાજનું રક્ષણ થઈ શકે છે. અહીં અહિંસાનું સૂત્ર આપવામાં આવ્યું છે કે જીવ જગતના તમામ આત્માઓ સમાન છે. આ જાણીને સમગ્ર જીવ જગતે હિંસાથી દૂર રહેવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. દરેક આત્મામાં અસંખ્ય ઘટકો હોય છે. જો આત્માનો વિસ્તાર થાય તો એક જ આત્મા સમગ્ર વિશ્વમાં વ્યાપી જાય છે અને જો તે સંકુચિત હોય તો તે અતિ સૂક્ષ્મ જીવોમાં પણ સમાઈ જાય છે. બીજી વાત એ છે કે બધા જીવો સુખને ચાહે છે, કોઈ જીવ દુ:ખ ઈચ્છતો નથી. બધા જીવો જીવવા માંગે છે, કોઈ મરવા નથી માંગતું, તેથી દરેકને જીવવાનો અધિકાર હોવો જોઈએ.
આ પહેલા આચાર્ય મહાશ્રમણ દ્વારા મંગલ મહામંત્રોચ્ચારથી કાર્યક્રમની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. ચાતુર્માસ સ્થળાંતર વ્યવસ્થા સમિતિ-સુરતના અધ્યક્ષ સંજય સુરાણા, પર્યાવરણ સુરક્ષા પ્રવૃત્તિ કેન્દ્ર-રાયપુરના રાષ્ટ્રીય સહ-સંયોજક રાકેશ જૈને આ વિષય પર અભિવ્યક્તિ આપી હતી. બિકાનેર ટેકનિકલ યુનિવર્સિટીના સ્થાપક અને વાઇસ ચાન્સેલર પ્રોફેસર એચ.ડી.ચરણે આ કોન્ક્લેવમાં ચર્ચા કરવામાં આવેલા વિવિધ વિચારો વગેરે વિશે માહિતી આપી હતી. આ પછી હાલના કુલપતિ અને સરસંઘચાલક વચ્ચે પ્રશ્ન-જવાબની બેઠક પણ થઈ હતી. આ કાર્યક્રમનું સંચાલન ઋષિ યુનિવર્સિટીના વાઇસ ચાન્સેલર શોભિત માથુરે કર્યું હતું.
