હેડલાઈન :
- મહારાષ્ટ્રના નાસિકમાં આવેલું ભગવાન શ્રીરામનું કાલારામ મંદિર
- ભગવાન શ્રીરામ સીતાજી અને લક્ષ્મણજી સાથે બે વર્ષ રહ્યા હતા
- ભગવાન શ્રીરામ ગોદાવરી નદીના ઉત્તરી કિનારે પંચવટીમાં બે વર્ષ રહ્યા
- શ્રીરામજીની અહીં કાળી મૂર્તિ હોવાથી આ મંદિર કાલારામથી જાણીતુ
- અસ્પૃશ્યોને નાસિકના આ કાલારામ મંદિરમાં પ્રવેશતા 75 વર્ષ લાગ્યા
- અસ્પૃશ્યતાને હટાવવા માટે ડો.આંબેડકરજીએ સત્યાગ્રહ કર્યો હતો
ચિત્રમાં દ્રશ્યમાં થતુ આ નાસિકનું કાલારામ મંદિર છે જ્યાં શ્રીસીતાજી અને શ્રી લક્ષ્મણજી સાથે વનવાસ દરમિયાન ભગવાન શ્રી રામ ગોદાવરી નદીના ઉત્તરી કિનારે પંચવટીમાં બે વર્ષ રહ્યા હતા.આમ ત્યાં એક મંદિર બનાવવામાં આવ્યું. જ્યાં ભગવાન શ્રીરામને કાલરામ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે અહીં તેમની કાળી મૂર્તિ છે.
જે વિસ્તારમાં વનવાસી ગુહા અને ક્ષત્રિય રામનો પ્રેમાળ આલિંગન થયો હતો તે મંદિરનું નામ એવા માણસના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું જેમણે પોતાના મહાન કાર્યો દ્વારા સમાજમાં સુમેળ લાવ્યો હતો પરંતુ સમય જતાં જાતિના આધારે અસ્પૃશ્યોને પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો.
ડૉ.બી.આર.આંબેડકરે પ્રવેશ નકારવાનો વિરોધ કર્યો અને સત્યાગ્રહ કર્યો.1930 એ નું વર્ષ હતું. નાસિકના કાલારામ મંદિરની સામે ભીડ એકઠી થઈ ગઈ હતી.ત્યાં એકત્ર થયેલા બધા લોકોએ સર્વાનુમતે અમને મંદિરમાં પ્રવેશવાની પરવાનગી માંગી.સ્વ.ડો.બી.આર.આંબેડકરે પોતે તેનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. પરંતુ ઉચ્ચ જાતિઓ તેમના વલણ પર અડગ રહ્યા.તેમણે કહ્યું કે તમને મંદિરમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી નથી.તે દિવસે ડો.આંબેડકરનો સંઘર્ષ સફળ થયો નહીં.ઉપેક્ષિત સંબંધીઓના મંદિરમાં પ્રવેશવાનો વિચાર છોડી દેવામાં આવ્યો.
આ સંઘર્ષના બરાબર 75 વર્ષ પછી વર્ષ 2005 માં નાસિકના કાલારામ મંદિરમાં પરિવર્તનની લહેર ફેલાઈ ગઈ.તે દિવસે પ્રવેશ નકારવામાં આવેલા પૂજારીના પૌત્ર,મહંત સુધીરદાસ પૂજારી,મંદિરના વારસાગત મુખ્ય પૂજારી બન્યા.સુધીર બાળપણથી જ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ સાથે જોડાયેલા હતા.પરિણામે દરેકને મંદિરમાં પ્રવેશવાની મંજૂરી આપવામાં આવી.પૌત્રએ તે દિવસે તેના દાદાએ કરેલા પાપને ધોઈ નાખ્યું.હવે મંદિર બધા માટે ખુલ્લું છે. એટલું જ નહીં.મહંત સુધીરદાસ પૂજારીએ એવી પણ જાહેરાત કરી હતી કે તેઓ મંદિરની આવકમાંથી એકસો ઉપેક્ષિત બાળકોના શિક્ષણનો ખર્ચ ઉઠાવશે.તેમણે નમ્રતાપૂર્વક કહ્યું કે આ આપણા દાદાએ તે દિવસે કરેલી ભૂલનું પ્રાયશ્ચિત છે.
આપણી માનસિકતા બદલવામાં 75 વર્ષ લાગ્યા.આપણે અહીં એ પણ નોંધવું જોઈએ કે આ પરિવર્તન લાવવામાં કયો સિદ્ધાંત આવ્યો.હા, આ પરિવર્તન પાછળ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘનો હાથ હતો.ડો.ભીમરાવ આંબેડકરે તે સમયે જોયેલા સ્વપ્નને સંઘ શાંતિથી સાકાર કરી રહ્યો છે.
