ગુજરાતમાં આસ્થાનું સ્થાન રહેલું સાળંગપૂર હનુમાનજી મંદિર હાલ વિવાદમાં ઘેરાયું છે.જેમાં હાલ સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય દ્વારા સંચાલિત મંદિર પરિસરમાં સ્થાપિત હનુમાનની 54 ફૂટ ઊંચી પ્રતિમાની નીચે લગાવેલા ભીતચિત્રો વિવાદનું કારણ બન્યું છે.જેમાં હનુમાનજીને સ્વામિનારાયણના અવતારોની સેવા કરતાં દર્શવવામા આવ્યા છે.જેને લઇને સનાતન હિન્દુ ધર્મના સાધુ અને સંતોએ તેનો વિરોધ શરૂ કર્યો છે.જેમાં આ વિવાદિત ભીતચિત્રો તાત્કાલિક દૂર કરવાની માંગ કરવામાં આવી છે. તેમજ સમગ્ર સંત સમાજે ભગવાનને સેવા કરતાં હોવાની બાબતનો વિરોધ કર્યો છે. તેવા સમયે સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના નૌતમ સ્વામીના એક નિવેદને લોકોમાં અને સંત સમાજમાં આક્રોશ વધારી દીધો છે. જેમાં એક સનાતની ભક્તે આ ભીતચિત્ર પર કુહાડીથી પ્રહાર કરીને આક્રોશ વ્યક્ત કર્યો હતો.જો કે વિવાદ હજુ પણ શાંત નથી પડ્યો.
આવો જાણીએ સમગ્ર વિવાદ ઉભો થયો
1. જેમાં એપ્રિલ, 2023માં બોટાદ જિલ્લામાં સ્થિત શ્રીકષ્ટભંજન હનુમાનજી મંદિર પરિસરમાં હનુમાન દાદા (બજરંગ બલી) ની 54 ફૂટ ઊંચી પ્રતિમા સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. આ પ્રતિમાનું અનાવરણ હનુમાન જયંતિ પર કરવામાં આવ્યું હતું.
2. 20 ઓગસ્ટના રોજ જામનગરમાં રહેતા અપ્પુરાજ રામાવતનો યુવક સલંગપુર ગયો હતો. ત્યાં તેણે 54 ફૂટ ઊંચી પ્રતિમાની નીચે બનાવેલી કલાકૃતિઓ (પેઈન્ટિંગ સ્વરૂપે) જોઈ. જેમાં હનુમાનજી એક ઋષિ સમક્ષ પ્રણામ કરતા જોવા મળ્યા હતા. તેમને ગુલામ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા છે.
3. સાળંગપૂરથી પરત ફરતી વખતે યુવકે પોતાની તસવીરો ફેસબુક પર પોસ્ટ કરી હતી. આ પછી સમગ્ર મામલો વેગ પકડ્યો હતો. હનુમાનજીના અપમાનની તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થઈ હતી. રક્ષાબંધન પહેલા આ વિવાદ મીડિયાની હેડલાઇન્સમાં આવ્યો હતો.
4. શ્રીકષ્ટભંજન હનુમાનજી મંદિરની વ્યવસ્થા સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયના વડતાલ સમૂહ પાસે છે. આ વિવાદ પર મોરારી બાપુની પ્રતિક્રિયા આવતાં જ વિવાદનો વ્યાપ વધુ વધી ગયો હતો.
આ પછી અમદાવાદના જગન્નાથ મંદિરના મહંત દિલીપ દાસ સાથે શારદાપીઠના શંકરાચાર્ય સદાનંદ સરસ્વતીનું પણ નિવેદન આવ્યું છે. ભગવાન રામના ભક્ત હનુમાનના અપમાનની દરેકે નિંદા કરી છે.હનુમાન પ્રતિમા વિવાદ મામલે રાજકોટમાં વિરોધ રાજકોટમાં યુવાનોએ સ્વામિનારાયણ મંદિરમાં હનુમાનજીના પગ દબાવતા પોસ્ટર લગાવ્યા છે.
5. સનાતન ધર્મના સંતો અને ગુરુઓના વિરોધ પછી પણ સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયમાંથી વિવાદાસ્પદ તસવીરો હટાવવામાં આવી નથી. બીજી તરફ, સમગ્ર વિવાદો ખુલી ગયા છે. સ્વામી નારાયણ સંપ્રદાયમાં રામ તિલકને બદલે તિલક લગાવવાની 54 ફૂટ ઊંચી હનુમાન મૂર્તિમાં એક નવો કિસ્સો ઉમેરાયો છે.
6. સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયમાં ભગવાન તરીકે પૂજવામાં આવતા સહજાનંદ સ્વામી સમક્ષ હનુમાન દાદા (દાદા એટલે પિતાના પિતા) નમવું અને તેમની સેવા કરવા માટે હનુમાનને સેવક તરીકે દર્શાવવા અંગે વિવાદ છે. સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયના પુસ્તકોમાં પણ હનુમાનને ગુલામ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા છે.
7. હનુમાનના અપમાનનો આરોપ લગાવનારા સંતો અને હિંદુ સંગઠનોનો તર્ક છે કે ભગવાન ગણાતા સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય. ધનશ્યામ પાંડે, (ઉત્તર પ્રદેશ, ગોંડા જિલ્લો)નો ઈતિહાસ 250 વર્ષથી વધુ જૂનો છે. આવી સ્થિતિમાં પવનપુત્ર હનુમાન જે રામના બીજા ભક્ત હતા. તેઓ સ્વામિનારાયણ/ધનશ્યામ પાંડે (જેને ભગવાન તરીકે પૂજવામાં આવે છે) એટલે કે સહજાનંદ સ્વામીના દાસ કેવી રીતે હોઈ શકે? આ વાહિયાત અને ખોટું છે. સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયે હનુમાનજીનું અપમાન કર્યું છે.
8. સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે હિંદુ ધર્મ કરતા સંપ્રદાય મોટો કેવી રીતે હોઈ શકે? તેણે પોતાને શ્રેષ્ઠ સાબિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. જેમાં હનુમાનજીનું અપમાન કરવામાં આવી રહ્યું છે.સલંગપુરમાં આવનારી નવી પેઢી શું શિક્ષણ લઈને પરત ફરશે? વિરોધમાં વધારો થયા બાદ ભાજપ અને સ્વામી નારાયણ સંપ્રદાય સહિત અન્ય રાજકીય પક્ષો મૌન છે પરંતુ લોકોની લાગણી દુભાવવાને કારણે મામલો વધુ વેગ પકડી રહ્યો છે. સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય, જે ગુજરાતમાં સૌથી પ્રભાવશાળી સંપ્રદાયોમાંનો એક છે, તે ચાર શિબિરમાં વહેંચાયેલો છે.
