G20 સમિટ માટે શુક્રવારે દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં વિશ્વ એકત્ર થયું હતું જેમાં અનેક દેશોની હસ્તીઓ રાજધાની દિલ્હી પહોંચી હતી. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન ઉપરાંત બ્રિટિશ વડાપ્રધાન ઋષિ સુનક, બાંગ્લાદેશના વડાપ્રધાન શેખ હસીના, ઈટાલીના વડાપ્રધાન જ્યોર્જિયા મેલોની, આર્જેન્ટિનાના પ્રમુખ આલ્બર્ટો ફર્નાન્ડીઝ અને ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF)ના વડા ક્રિસ્ટાલિના જ્યોર્જિવા દિલ્હી પહોંચ્યા હતા.નેતાઓનું સ્વાગત વિવિધ ટુકડીઓ દ્વારા પરંપરાગત નૃત્ય પ્રદર્શન સાથે કરવામાં આવ્યું હતું અને એરપોર્ટ પર સંગીતની ધૂન પર હસતી જ્યોર્જીએવા નૃત્ય કર્યું હતું.
કોમોરોસના રાષ્ટ્રપતિ અઝાલી અસોમાની પણ અહીં પહોંચ્યા હતા. તેઓ આફ્રિકન યુનિયનના અધ્યક્ષ પણ છે. રશિયાના વિદેશ મંત્રી સર્ગેઈ લવરોવ પણ સમિટ માટે અહીં પહોંચ્યા હતા. શુક્રવારે ઓમાનના નાયબ વડાપ્રધાન સૈયદ ફહદ બિન મહમૂદ અલ સૈદ પણ પહોંચ્યા હતા. આના એક દિવસ પૂર્વે જ વિવિધ દેશોના રાષ્ટ્રાધ્યક્ષો રાજધાની દિલ્હી પહોંચ્યા હતા. PM મોદીએ ટ્વિટર પર પોસ્ટ કર્યું કે ‘મને વિશ્વાસ છે કે અમારા મહેમાનો ભારતીય આતિથ્યનો આનંદ માણશે’, G20 સભ્ય દેશો વૈશ્વિક જીડીપીના લગભગ 85 ટકા, વૈશ્વિક વેપારના 75 ટકાથી વધુ અને વિશ્વની લગભગ બે તૃતીયાંશ વસ્તી ધરાવે છે. આ જૂથમાં આર્જેન્ટિના,ઓસ્ટ્રેલિયા, બ્રાઝિલ, કેનેડા, ચીન, ફ્રાન્સ, જર્મની, ભારત, ઇન્ડોનેશિયા, ઇટાલી, જાપાન, કોરિયા પ્રજાસત્તાક, મેક્સિકો, રશિયા, સાઉદી અરેબિયા, દક્ષિણ આફ્રિકા, તુર્કી, યુકે, યુએસ અને યુરોપિયન યુનિયન (EU) નો સમાવેશ થાય છે.
દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટોનો રાઉન્ડ શરૂઃ મોદી બિડેન, જગનાથ અને હસીનાને મળ્યા
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી G20 સમિટમાં ભાગ લેવા ભારત પહોંચેલા અનેક રાષ્ટ્રાધ્યક્ષો સાથે દ્વિપક્ષીય મંત્રણા કરવાના છે. આ વાટાઘાટોનો રાઉન્ડ શુક્રવારે બપોરે શરૂ થયો હતો. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન, તેમના મોરેશિયસ સમકક્ષ પ્રવિંદ જગનાથ અને બાંગ્લાદેશના વડા પ્રધાન શેખ હસીના સાથે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો કરી હતી. વડાપ્રધાન મોદી શનિવાર અને રવિવાર વચ્ચે 15 દ્વિપક્ષીય બેઠકો કરી શકે છે. મોદી શનિવારે બ્રિટન, જાપાન, જર્મની અને ઈટાલીના નેતાઓ સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠકો સિવાય G20 સત્રમાં ભાગ લેશે.
સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર રવિવારે તેઓ ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઈમેન્યુઅલ મેક્રોન સાથે લંચ મીટિંગ કરશે. શુક્રવારે સાંજે બિડેન સાથેની મુલાકાત બાદ પીએમઓએ જણાવ્યું હતું કે, ‘બંને નેતાઓ વચ્ચેની વાતચીતમાં વિવિધ મુદ્દાઓને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા અને ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવશે.’ અમેરિકા વતી અમેરિકાના નાણા મંત્રી જેનેટ યેલેન અને વિદેશ મિટિંગમાં મિનિસ્ટર એન્થોની હાજર હતા.બ્લિન્કેન અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જેક સુલિવાન પણ હાજર હતા, જ્યારે ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળમાં વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજીત ડોભાલનો સમાવેશ થાય છે. બાંગ્લાદેશના વડા પ્રધાન શેખ હસીના સાથેની મુલાકાત પછી વડા પ્રધાન મોદીએ ટ્વિટર પર લખ્યું, ‘છેલ્લા નવ વર્ષમાં ભારત-બાંગ્લાદેશ સંબંધોમાં પ્રગતિ ખૂબ જ સુખદ રહી છે. અમે કનેક્ટિવિટી, વ્યાપારી જોડાણ અને અન્ય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી.
નવી દિલ્હી લીડર્સ ડિક્લેરેશન’ લગભગ તૈયાર છે અને તેના પર સર્વસંમતિ સાધવા માટે વાતચીત
G20 સમિટ પહેલા ભારતે શુક્રવારે કહ્યું હતું કે ‘નવી દિલ્હી લીડર્સ ડિક્લેરેશન’ લગભગ તૈયાર છે અને તેના પર સર્વસંમતિ સાધવા માટે વાતચીત ચાલી રહી છે. વિદેશ સચિવ વિનય ક્વાત્રાએ નવી દિલ્હી ઘોષણા પરના કરારને અવરોધતા યુક્રેનના મુદ્દા પરના પ્રશ્નના જવાબમાં કહ્યું, ‘ભારતને આશા છે કે તમામ G20 સભ્યો સર્વસંમતિ તરફ આગળ વધશે.’ ભારતના G20 શેરપા અમિતાભ કાંતે કહ્યું કે ‘નવી દિલ્હીના નેતા ઘોષણા ‘ગ્લોબલ સાઉથ’ અને વિકાસશીલ દેશોનો અવાજ બનશે. ‘ગ્લોબલ સાઉથ’ શબ્દનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે આર્થિક રીતે ઓછા વિકસિત દેશો માટે થાય છે.
G20 શેરપાએ કહ્યું કે વડા પ્રધાન મોદીએ ભાર મૂક્યો હતો કે ભારતનું રાષ્ટ્રપતિ પદ સમાવિષ્ટ, મહત્ત્વાકાંક્ષી, કાર્યલક્ષી અને નિર્ણાયક હોવું જોઈએ. કાંતે કહ્યું, ‘અમે આ ચાર સિદ્ધાંતો પર કામ કર્યું છે. ‘નવી દિલ્હી લીડર્સ ડિક્લેરેશન’ લગભગ તૈયાર છે. તેમણે કહ્યું કે દેશભરના 60 શહેરોમાં 220 થી વધુ G20-સંબંધિત બેઠકો યોજાઈ છે, જે ભારતની વિવિધતા અને સંઘીય માળખાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
