કેન્દ્ર સરકારે બિહારના પૂર્વ સીએમ કર્પૂરી ઠાકુરને ભારત રત્ન આપવાની જાહેરાત કરી છે. આ અંગે રાષ્ટ્રપતિ ભવન તરફથી એક નિવેદન જારી કરીને આ જાણકારી આપવામાં આવી છે. રાષ્ટ્રપતિ ભવન દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત સરકાર એ જાહેરાત કરતા ખૂબ જ ગર્વ અનુભવે છે કે સ્વર્ગસ્થ કર્પૂરી ઠાકુરને દેશનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન આપવામાં આવી રહ્યું છે. તેઓ સામાજિક ન્યાયના પ્રણેતા અને ભારતીય રાજકારણમાં પ્રેરણાદાયી વ્યક્તિ હતા. આ સન્માન સમાજના વંચિત વર્ગોના ઉત્થાનમાં કર્પૂરી ઠાકુરના જીવનભરના યોગદાન અને સામાજિક ન્યાય માટેના તેમના અથાક પ્રયાસોને શ્રદ્ધાંજલિ છે.
બુધવારે કર્પૂરી ઠાકુરની 100મી જન્મજયંતિ પહેલા, એવી જાહેરાત કરવામાં આવી છે કે તેમને મરણોત્તર ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવશે. જેડીયુએ કર્પૂરી ઠાકુરને ભારત રત્ન આપવાની માંગ કરી હતી. આ જાહેરાત બાદ જેડીયુએ મોદી સરકારનો આભાર વ્યક્ત કર્યો છે. કર્પુરી ઠાકુરના પુત્ર રામનાથ ઠાકુરે કહ્યું કે અમને 36 વર્ષની તપસ્યાનું ફળ મળ્યું છે. હું મારા પરિવાર અને બિહારના 15 કરોડ લોકો તરફથી સરકારનો આભાર માનું છું.
કર્પૂરી ઠાકુર કોણ હતા?
કર્પૂરી ઠાકુરનો જન્મ સમસ્તીપુર જિલ્લાના પિતુઝિયા ગામમાં થયો હતો. તેમણે 1940માં પટનામાંથી મેટ્રિકની પરીક્ષા પાસ કરી અને સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ઝંપલાવ્યું. કર્પૂરી ઠાકુરે આચાર્ય નરેન્દ્ર દેવની સાથે રહેવાનું પસંદ કર્યું. ત્યારબાદ, તેમણે સમાજવાદનો માર્ગ પસંદ કર્યો અને 1942માં ગાંધીજીના અસહકાર આંદોલનમાં ભાગ લીધો. જેના કારણે તેને જેલમાં પણ રહેવું પડ્યું હતું. વર્ષ 1945માં જેલમાંથી બહાર આવ્યા પછી, કર્પૂરી ઠાકુર ધીરે ધીરે સમાજવાદી ચળવળનો ચહેરો બની ગયા, જેનો ઉદ્દેશ્ય અંગ્રેજોથી આઝાદીની સાથે સમાજમાં વિકસેલા જાતિ અને સામાજિક પૂર્વગ્રહોને દૂર કરવાનો હતો જેથી દલિતો, પછાત અને વંચિત લોકોને આઝાદી મળી શકે.જેથી આપણને પણ સન્માનજનક જીવન જીવવાનો અધિકાર મળી શકે.
કર્પૂરી ઠાકુર 1952માં સમાજવાદી પાર્ટીના ઉમેદવાર તરીકે તાજપુર વિધાનસભા મતવિસ્તારમાંથી જીતીને ધારાસભ્ય બન્યા હતા. 1967ની બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં, કર્પૂરી ઠાકુરના નેતૃત્વમાં યુનાઈટેડ સોશ્યલિસ્ટ પાર્ટી એક મોટી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવી, જેના પરિણામે બિહારમાં પ્રથમ વખત બિન-કોંગ્રેસી પક્ષની સરકાર બની. જ્યારે મહામાયા પ્રસાદ સિંહા સીએમ બન્યા ત્યારે કર્પૂરી ઠાકુર ડેપ્યુટી સીએમ બન્યા અને તેમને શિક્ષણ મંત્રાલયનો હવાલો આપવામાં આવ્યો. કર્પૂરી ઠાકુરે શિક્ષણ મંત્રી રહીને વિદ્યાર્થીઓની ફી નાબૂદ કરી હતી અને અંગ્રેજીની આવશ્યકતા પણ નાબૂદ કરી હતી. થોડા સમય પછી બિહારની રાજનીતિએ એવો વળાંક લીધો કે કર્પૂરી ઠાકુર સીએમ બન્યા.
આ કારણે તેઓ 6 મહિના સુધી સત્તામાં રહ્યા. તેમણે એવા ક્ષેત્રો પરની મહેસૂલ નાબૂદ કરી જે ખેડૂતોને કોઈ નફો આપતી ન હતી, 5 એકરથી ઓછી જમીન ધરાવતી જમીન પરની આવક પણ નાબૂદ કરી અને ઉર્દૂને રાજ્ય ભાષાનો દરજ્જો પણ આપ્યો. ત્યારબાદ તેમની રાજકીય શક્તિમાં જબરદસ્ત વધારો થયો અને કર્પૂરી ઠાકુર બિહારના રાજકારણમાં સમાજવાદનો મોટો ચહેરો બની ગયા. મંડલ આંદોલન પહેલા પણ જ્યારે તેઓ સીએમ હતા ત્યારે તેમણે પછાત વર્ગને 27 ટકા અનામત આપી હતી. લોકનાયક જયપ્રકાશ નારાયણ અને રામ મનોહર લોહિયા તેમના રાજકીય ગુરુ હતા.
