વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે (9 ફેબ્રુઆરી, 2024) ત્રણ લોકોને ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવાની જાહેરાત કરી છે. જેમાં પૂર્વ વડાપ્રધાન નરસિમ્હા રાવ, પૂર્વ પીએમ ચૌધરી ચરણ સિંહ અને હરિયાળી ક્રાંતિના પિતા એસ. એમ સ્વામીનાથનનું નામ સામેલ છે. તેમના પહેલા, 3 ફેબ્રુઆરીએ, જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે ભૂતપૂર્વ નાયબ વડા પ્રધાન લાલ કૃષ્ણ અડવાણીને પણ આ સન્માનથી સન્માનિત કરવામાં આવશે. 24 જાન્યુઆરીના રોજ, બે વખત બિહારના મુખ્યમંત્રી રહી ચૂકેલા કર્પૂરી ઠાકુરના નામની જાહેરાત તેમની 100મી જન્મજયંતિ પર ભારત રત્ન પુરસ્કાર માટે કરવામાં આવી હતી. આ વર્ષે સરકારે પાંચ લોકોને ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવાની જાહેરાત કરી છે.
2014થી અત્યાર સુધી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારમાં 10 લોકોને દેશનું આ સર્વોચ્ચ સન્માન આપવામાં આવી રહ્યું છે. જણાવી દઈએ કે, 2004 થી 2014 સુધી, જ્યારે યુપીએ સરકાર હતી અને ડૉ. મનમોહન સિંહ વડાપ્રધાન હતા, ત્યારે ત્રણ લોકોને ભારત રત્ન આપવામાં આવ્યો હતો. પૂર્વ વડાપ્રધાન પંડિત જવાહર લાલ નેહરુથી લઈને અત્યાર સુધી, ચાલો જોઈએ કે કોની સરકારમાં કેટલા લોકોને ભારત રત્ન મળ્યા.
PM નરેન્દ્ર મોદીની સરકારમાં કેટલા લોકોને મળ્યો ભારત રત્ન?
વર્ષ 2014માં નરેન્દ્ર મોદી દેશના વડાપ્રધાન બન્યા. આ 10 વર્ષમાં તેમની સરકારમાં 10 લોકોને સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. વર્ષ 2015માં પૂર્વ વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી અને બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીના સંસ્થાપક પં. મદન મોહન માલવિયાને ભારત રત્ન આપવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ 2019માં કોંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા અને પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જી, સામાજિક કાર્યકર નાનાજી દેશમુખ અને આસામના ભારતીય પ્લેબેક સિંગર, ગીતકાર, સંગીતકાર, કવિ અને ફિલ્મ નિર્માતા ભૂપેન હજારિકાને ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી, 2024 માં એટલે કે વર્તમાન વર્ષ જે ચૂંટણીનું વર્ષ છે, લાલ કૃષ્ણ અડવાણી, કર્પુરી ઠાકુર, નરસિમ્હા રાવ, ચૌધરી ચરણ સિંહ અને એસ. એમ. સ્વામીનાથન સહિત પાંચ લોકોને ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવી રહ્યા છે.
પૂર્વ PM મનમોહન સિંહની સરકારમાં ભારત રત્ન કોને મળ્યો?
2004 થી 2014 સુધી યુપીએ સરકાર હતી, જેમાં ડૉ.મનમોહન સિંહ વડાપ્રધાન હતા. તેમની સરકારમાં માત્ર ત્રણ લોકોને જ ભારત રત્ન આપવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 2008માં યુપીએ સરકાર દરમિયાન શાસ્ત્રીય સંગીત ગાયક પંડિત ભીમસેન જોશીને ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 2014માં પૂર્વ ક્રિકેટર સચિન તેંડુલકર અને પ્રખ્યાત રસાયણશાસ્ત્રી સીએન રાવને સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.
નેહરુ, ઈન્દિરા ગાંધી અને રાજીવ ગાંધીએ કેટલા લોકોને ભારત રત્ન આપ્યા?
પંડિત જવાહરલાલ નેહરુ 17 વર્ષ સુધી દેશના વડાપ્રધાન હતા. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન 12 લોકોને ભારત રત્નથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. ભારત રત્ન આપવામાં આવેલા 12 લોકોમાં તેમનું પોતાનું નામ પણ સામેલ હતું, તેથી કહેવાય છે કે તેમણે જ તેમના નામની ભલામણ કરી હતી. વાસ્તવમાં, ભારત રત્ન માટે નામોની ભલામણ વડાપ્રધાન દ્વારા રાષ્ટ્રપતિને મોકલવામાં આવે છે. જોકે, જ્યારે ભારત રત્ન આપવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો ત્યારે તેઓ વિદેશ પ્રવાસ પર હતા. પૂર્વ વડાપ્રધાન ઈન્દિરા ગાંધીની સરકારમાં 6 લોકોને અને રાજીવ ગાંધીની સરકારમાં 2 લોકોને ભારત રત્ન એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.