22 ફેબ્રુઆરી, 1994 એ ભારતની કાશ્મીર નીતિ હેઠળ ખૂબ જ ખાસ દિવસ છે.30 વર્ષ પહેલા,આ દિવસે સંસદે અવાજ મત દ્વારા એક ઠરાવ પસાર કર્યો હતો, જેમાં પાકિસ્તાન દ્વારા ગેરકાયદેસર રીતે કબજામાં આવેલા જમ્મુ અને કાશ્મીર પર પોતાનો અધિકાર દર્શાવતા કહ્યું હતું કે તે ભારતનો અવિભાજ્ય હિસ્સો છે અને પાકિસ્તાને તેને છોડવું પડશે. પરંતુ તેણે ગેરકાયદેસર રીતે કબજો મેળવ્યો છે.પાકિસ્તાને ભારતની 78 હજાર ચોરસ કિલોમીટર જમીન પર કબજો જમાવ્યો છે.ઉત્તરમાં સ્થિત ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન વિસ્તારને POJK કહેવામાં આવે છે.અહીં ઉત્તર-પશ્ચિમમાં પૂંચ, મીરપુર અને મુઝફ્ફરાબાદ વિભાગો છે,જે મળીને POJK બનાવે છે.
ઓક્ટોબર 1947 માં, જમ્મુ અને કાશ્મીરના રજવાડા પર પાકિસ્તાનના આદિવાસીઓ દ્વારા વિશ્વાસઘાત રીતે હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આધુનિક સાધનોથી સજ્જ આ પાકિસ્તાની ઘૂસણખોરીમાં પાકિસ્તાની સેના પણ સામેલ હતી, એટલે કે આ બધુ પાકિસ્તાની સેના દ્વારા એક ષડયંત્ર હેઠળ કરવામાં આવ્યું હતું. અનુમાન મુજબ, આ હુમલામાં હિંદુઓ અને શીખોની નરસંહાર કરવામાં આવી હતી, જેમાં મૃત્યુઆંક 30,000 હતો અને 100,000 થી વધુ લોકોને શરણાર્થી બનવાની ફરજ પડી હતી.
PoJK ના ભાગમાં, હિંદુઓની વસ્તી પ્રાચીન સમયથી મધ્યકાલીન સમયગાળાના અંત સુધી સૌથી વધુ રહી. મોટી સંખ્યામાં હિન્દુ, બૌદ્ધ અને શીખ ધર્મસ્થાનો અસ્તિત્વમાં છે. પરંતુ આક્રમણકારો દ્વારા કરવામાં આવેલા વિનાશને કારણે માત્ર થોડા જ મંદિરો બચ્યા છે, જેમાંથી બૌદ્ધ મંદિરો અને શીખ ગુરુદ્વારા લગભગ નાશ પામ્યા છે. આઝાદી પછી, PoJKમાં મોટી સંખ્યામાં મંદિરોનો નાશ કરવામાં આવ્યો છે. આ સમગ્ર વિસ્તાર હવે ઈસ્લામિક કટ્ટરપંથીઓ અને આતંકવાદીઓનો અડ્ડો બની ગયો છે. ચાલો જાણીએ કે હાલમાં PoJKમાં બાકીના બિન-ઈસ્લામિક ધર્મસ્થાનોની શું હાલત છે.
મા શારદા પીઠ મંદિર જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પાકિસ્તાન દ્વારા ગેરકાયદેસર રીતે કબજા હેઠળના ભાગમાં આવેલું છે. આ મંદિર LOC એટલે કે નિયંત્રણ રેખાને અડીને આવેલી નીલમ ખીણમાં છે. પાકિસ્તાન સરકાર દ્વારા આ મંદિરની સતત ઉપેક્ષા કરવામાં આવી રહી છે. થોડા મહિના પહેલા, ડિસેમ્બર 2023 માં, સમાચાર આવ્યા કે પાકિસ્તાની સેનાએ જર્જરિત પ્રાચીન શારદા મંદિર પરિસરમાં અતિક્રમણ કર્યું છે અને ત્યાં એક કોફી હાઉસ પણ ખોલ્યું છે.
તમે આ મંદિરના ધાર્મિક મહત્વનો અંદાજો એ વાત પરથી લગાવી શકો છો કે પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર ભગવાન શંકરે સતીના મૃતદેહ સાથે જે તાંડવ કર્યું હતું તેમાં સતીનો જમણો હાથ આ પર્વત રાજા હિમાલયની તળેટીમાં પડ્યો હતો. આ મંદિર શક્તિપીઠમાંથી એક છે અને લગભગ 5 હજાર વર્ષ જૂનું હોવાને કારણે તેનું ઐતિહાસિક મહત્વ પણ વધી જાય છે. જો કે, એક સમયે પોતાની અંદર સુંદરતા ધરાવતું આ મંદિર આજે સમયના વિધ્નને કારણે ખંડેરમાં ફેરવાઈ ગયું છે. આ મંદિરનું મહત્વ એટલું જ છે જેટલું સોમનાથના શિવલિંગ મંદિરનું છે. છેલ્લે 19મી સદીમાં મહારાજા ગુલાબ સિંહ દ્વારા તેનું સમારકામ કરવામાં આવ્યું હતું અને ત્યારથી તે એ જ હાલતમાં છે. મંદિર પાસે મદોમતી નામનું તળાવ છે, આ તળાવનું પાણી ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે.
સમગ્ર દક્ષિણ એશિયામાં આ એક અત્યંત આદરણીય મંદિર, શક્તિપીઠ છે. પાકિસ્તાનના કબજા હેઠળ હોવાને કારણે અહીં કોઈ ભારતીય સરળતાથી જઈ શકતું નથી. વર્ષ 1948 સુધી નિયમિત શારદા પીઠની યાત્રા ગંગા અષ્ટમીથી શરૂ થતી હતી. પરંતુ આ પછી સ્થિતિ એટલી ખરાબ થઈ ગઈ કે શ્રદ્ધાળુઓ માટે જવું મુશ્કેલ બની ગયું.
