આધ્યાત્મિકતા અને વિજ્ઞાન વચ્ચે કોઈ વિરોધ નથી આ બંનેમાં વિશ્વાસ ધરાવતી વ્યક્તિને જ ન્યાય મળે: ડો.મોહન ભાગવત

હેડલાઈન :

• મુકુલ કાનિટકર લિખિત પુસ્તકનું વિમોચન સમારંભ
• દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાં ડો.મોહન ભાગવતનું સંબોધન
• “આધ્યાત્મિકતા અને વિજ્ઞાન વચ્ચે કોઈ વિરોધ નહી”
• “બંનેમાં વિશ્વાસ ધરાવતી વ્યક્તિને જ ન્યાય મળે “
• “ભારતની પોતાની ‘જીવન શક્તિ’ જે આપણી નજર સામે”
• “2000 વર્ષથી દુનિયા અહંકારના પ્રભાવ હેઠળ ચાલતી રહી “

રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સર સંઘચાલક ડો.મોહન ભાગવતે દિલ્હી યુનિવર્સિટીના કેમ્પસમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમને સંબોધતા,કહ્યું,કે’વિશ્વાસમાં અંધત્વ માટે કોઈ સ્થાન નથી જાણો અને વિશ્વાસ કરો’

– 500 વર્ષના ‘સંસ્કાર’ તેમના ચેતનામાં ઊંડે ઊંડે વણાયેલા

રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સર સંઘચાલક ડો.મોહન ભાગવતે મંગળવારે 26 નવેમ્બરના રોજ જણાવ્યું હતું કે ભારતની પોતાની ‘જીવન શક્તિ’ છે,પરંતુ 500 વર્ષના ‘સંસ્કાર’ તેમના ચેતનામાં ઊંડે ઊંડે વણાયેલા હોવાને કારણે તે ઘણા લોકોને દેખાતું નથી.દિલ્હી યુનિવર્સિટીના કેમ્પસમાં આયોજિત એક કાર્યક્રમને સંબોધતા,તેમણે કહ્યું કે તે ભારતની ‘પ્રાણ શક્તિ’ છે જે વિશ્વના કોઈપણ ભાગમાં જ્યારે પણ કોઈ સંકટ આવે છે ત્યારે મદદ કરવા માટે દોડી આવે છે.દેશ કેવા સંકટનો સામનો કરી રહ્યો છે તેનો વિચાર કર્યા વગર.પરિસ્થિતિ ગમે તેટલી હોય,પછી ભલે તે પ્રતિકૂળ હોય કે મૈત્રીપૂર્ણ.સર સંઘચાલક ડો.મોહન ભાગવતે કહ્યું,”ભારતમાં પણ એક ‘જીવન શક્તિ’ છે,જે આપણી નજર સામે છે પરંતુ દેખાતી નથી કારણ કે 500 વર્ષના ‘સંસ્કાર’ આપણામાં ઊંડે ઊંડે વણાયેલા છે.તેમણે 22 જાન્યુઆરીએ અયોધ્યામાં આ કહ્યું હતું.વર્ષ રામ મંદિર સ્થાપનના પરોક્ષ સંદર્ભમાં,તેમણે કહ્યું,”ભારતની ‘જીવન શક્તિ’ સામાન્ય માણસમાં અને નાની વસ્તુઓમાં દેખાય છે.તે 22મી જાન્યુઆરીએ આશ્ચર્યજનક રીતે દેખાઈ હતી.”

– 2000 વર્ષથી દુનિયા અહંકારના પ્રભાવ હેઠળ ચાલી

સરસંઘચાલક ડો.મોહન ભાગવતે કહ્યું કે છેલ્લા 2000 વર્ષથી દુનિયા અહંકારના પ્રભાવ હેઠળ ચાલી રહી છે.હું મારી ઇન્દ્રિયો દ્વારા જે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરું છું તે સાચું છે અને તેનાથી આગળ બીજું કંઈ નથી, વિજ્ઞાનના આગમનથી માણસ આ વિચાર સાથે જીવે છે.સરસંઘચાલક ડૉ.મોહન ભાગવતે મંગળવારે કહ્યું કે આધ્યાત્મિકતા અને વિજ્ઞાન વચ્ચે કોઈ વિરોધ નથી.બંનેમાં વિશ્વાસ ધરાવતી વ્યક્તિને જ ન્યાય મળે છે. મુકુલ કાનિટકર લિખિત અને નવી દિલ્હીમાં આઈ વ્યૂ એન્ટરપ્રાઈઝ દ્વારા પ્રકાશિત જીવન મૂલ્યો પર આધારિત પુસ્તક ‘બનાયે જીવન પ્રાણવાન’ના વિમોચન પ્રસંગે ડૉ. ભાગવત બોલી રહ્યા હતા.તેમણે કહ્યું કે શ્રદ્ધામાં અંધત્વને કોઈ સ્થાન નથી. જાણો અને માનો કે આ શ્રદ્ધા છે.

– આધ્યાત્મિકતાનું સાધન મન છે અને મનની ઉર્જા પ્રાણમાંથી આવે 

સરસંઘચાલક ડો.મોહન ભાગવતે કહ્યું કે છેલ્લા 2000 વર્ષથી દુનિયા અહંકારના પ્રભાવ હેઠળ ચાલી રહી છે.હું મારી ઇન્દ્રિયો દ્વારા જે જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરું છું તે સાચું છે અને તેનાથી આગળ બીજું કંઈ નથી, વિજ્ઞાનના આગમનથી માણસ આ વિચાર સાથે જીવે છે. પરંતુ આ બધું જ નથી. વિજ્ઞાનની પણ એક અવકાશ અને મર્યાદા હોય છે. તેનાથી આગળ કશું જ નથી એવું માનવું ખોટું છે.તેમણે કહ્યું કે ભારતીય સનાતન સંસ્કૃતિની વિશેષતા છે કે આપણે બહાર જોવાની સાથે અંદર પણ જોવાનું શરૂ કર્યું.આપણે અંદરથી અંદર જઈને જીવનનું સત્ય શીખ્યા.આ અને વિજ્ઞાનનો વિરોધ કરવાનું કોઈ કારણ નથી.આધ્યાત્મિકતામાં પણ આ જ પદ્ધતિ છે અર્થ અલગ છે.આધ્યાત્મિકતાનું સાધન મન છે.મનની ઉર્જા પ્રાણમાંથી આવે છે.પ્રાણની આ શક્તિ જેટલી પ્રબળ છે,તેટલી જ વ્યક્તિ માર્ગ પર આગળ વધવા સક્ષમ છે.

આ પ્રસંગે અતિથિ વિશેષ તરીકે પંચદાસનમ જુના અખાડાના આચાર્ય મહામંડલેશ્વર સ્વામી અવધેશાનંદ ગીરી મહારાજે જણાવ્યું હતું કે જીવનનો આધાર સર્વત્ર વિરાજમાન ભગવાન છે.જીવનનું અસ્તિત્વ માત્ર ભગવાન તરફથી છે, તેમનામાં સ્પંદન છે,તેમના તરફથી ચેતના છે,તેમની પાસેથી અભિવ્યક્તિ છે,તેમના તરફથી જ સારનો સંચાર છે અને માત્ર જીવન છે. જીવન ચેતના છે.સ્વામી અવધેશાનંદે દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાં રહીને રોમાંચ અનુભવતા કહ્યું કે 70ના દાયકામાં તેમણે દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાં ભણવાનું સપનું જોયું હતું, પરંતુ તેમને રાજસ્થાન જવું પડ્યું.તેમણે કહ્યું કે અહીં આવવાનો વિચાર તેમના મનમાં 50 વર્ષ પહેલા આવ્યો હતો અને આજે તેઓ અહીં સુધી પહોંચી શક્યા છે.તેમણે પુસ્તક સંદર્ભે પોતાના વિચારો વ્યક્ત કરતાં જણાવ્યું હતું કે ઈશ્વરની પ્રાકૃતિક અભિવ્યક્તિ એ જીવન છે અને તેનું વિવરણ આ પુસ્તકમાં છે. દિલ્હી યુનિવર્સિટીના વાઇસ ચાન્સેલર પ્રો.યોગેશ સિંહે આ પ્રસંગે જણાવ્યું હતું કે આજની પેઢી તાર્કિક છે.પરંતુ અંગ્રેજીમાં લખેલી દરેક વસ્તુને સાચી માની લેવી અને હિન્દી અને સંસ્કૃતમાં લખેલી વસ્તુઓ વિશે વધુ પડતી દલીલ કરવી તે યોગ્ય નથી. તર્ક માત્ર અમુક હદ સુધી સાચો છે.

પુસ્તકની ચર્ચા કરતાં કુલપતિએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે આપણે આ પુસ્તક વાંચીએ છીએ ત્યારે આપણને જીવનને લગતી જીવનશૈલીને સમજવાનો મોકો મળશે. દરેકને આ પુસ્તકમાં કંઈક નવું જોવા મળશે. જેમ પથ્થરમાં પણ જીવ છે તેમ આ નવી વાત છે. આના પર વધારે દલીલ કરવી યોગ્ય નથી, કારણ કે વધુ પડતી દલીલ કરવાથી વિશ્વાસ ઓછો થઈ જાય છે.પુસ્તકના લેખક મુકુલ કાનિટકરે કહ્યું કે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં બધું જ વૈજ્ઞાનિક છે.આયુર્વેદ,વાસ્તુશાસ્ત્ર, વાસ્તુશાસ્ત્ર તેમજ દિનચર્યા અને ઋતુના તમામ નિયમો કારણ વગરના નથી.હજારો વર્ષના સંઘર્ષના સમયગાળા દરમિયાન આ શાસ્ત્રનો મૂળ તત્ત્વ વિસરાઈ ગયો તે જીવન વિજ્ઞાન છે સમગ્ર સૃષ્ટિ જીવનથી ભરેલી છે.ભારતમાં જીવન તેના પ્રમાણ અને સત્વ-રાજ-તમ ગુણો અનુસાર ચાલે છે.આ પુસ્તકમાં વિવિધ શાસ્ત્રોમાં આપેલા તત્વોને સરળ ભાષામાં રજૂ કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે.નવી પેઢીના મનમાં ઉદ્દભવતી સામાન્ય શંકાઓના શાસ્ત્રોક્ત કારણોને સ્પષ્ટ કરવામાં તે મદદરૂપ થશે.

SORCE : હિન્દુસ્તાન સમાચાર