હેડલાઈન :

• વક્ફ બોર્ડ દ્વારા વારા 9.4 લાખ એકર જમીન પર કબજો કરવામાં આવ્યો
• વક્ફ બોર્ડનો દેશમાં ખાનગી અને સરકારી મિલકતો પર સતત દાવો
• વક્ફ બોર્ડ કબ્રસ્તાનને વાડ કરી આસપાસની જમીન તેની મિલકત જાહેર કરે
• દેશમાં રેલ્વે અને સંરક્ષણ મંત્રાલય પછી વક્ફ બોર્ડ પાસે સૌથી વધુ જમીન
• પરિવારો પાસે જમીનના યોગ્ય કાગળો નથી વકફ બોર્ડ આનો લે છે લાભ
• નહેરુના શાસનકાળ દરમિયાન 1954 માં વકફ કાયદો પસાર કરવામાં આવ્યો

વક્ફ બોર્ડ દેશભરમાં જ્યાં પણ કબ્રસ્તાનને વાડ કઆસપાસની જમીનને તેની મિલકત જાહેર કરે છે.વક્ફ બોર્ડ આ કબરો અને આસપાસની જમીનોનો કબજો લે છે.
– વકફ બોર્ડ સતત જમીન પર દાવો
વક્ફ બોર્ડ દેશમાં ઘણી ખાનગી અને સરકારી મિલકતો પર સતત પોતાનો દાવો કરી રહ્યું છે.તમને જણાવી દઈએ કે રેલ્વે અને સંરક્ષણ મંત્રાલય પછી વક્ફ બોર્ડ પાસે સૌથી વધુ જમીન છે.હાલમાં 9.4 લાખ એકર જમીન વકફ બોર્ડ પાસે છે.એટલે કે એટલી જમીન કે જેમાં દિલ્હી જેવા ત્રણ શહેરો વસાવી શકાય. ભારતમાં મોટાભાગની મસ્જિદો, મદરેસા,કબ્રસ્તાન અને અનાથાશ્રમ એટલે કે મુસ્લિમ બાળકો માટેના અનાથાશ્રમ,વકફ જમીનો પર ખુલ્લા છે.આ ઉપરાંત વક્ફ બોર્ડે ઘણી જમીનો પર ગેરકાયદેસર રીતે કબજો કર્યો છે જે ખાલી પડી છે.
– વક્ફ બોર્ડ કેવી રીતે કામ કરે છે?
વકફ એક અરબી શબ્દ છે જેનો અર્થ ભગવાનના નામે સમર્પિત વસ્તુ અથવા જાહેર કલ્યાણ માટે આપવામાં આવેલ પૈસા થાય છે.જંગમ અને સ્થાવર બંને મિલકતો તેના કાર્યક્ષેત્રમાં આવે છે.ખરા અર્થમાં વકફ બોર્ડની રચના મુસ્લિમ સમુદાયની જમીનો પર નિયંત્રણ રાખવા માટે કરવામાં આવી હતી.જેથી આ જમીનોનો દુરુપયોગ અને ગેરકાયદેસર રીતે તેનું વેચાણ અટકાવી શકાય. પરંતુ આજે આ બોર્ડ પ્રશ્નાર્થમાં છે.
વક્ફ બોર્ડ દેશભરમાં જ્યાં પણ કબ્રસ્તાનને વાડ કરે છે ત્યાં તે તેની આસપાસની જમીનને તેની મિલકત જાહેર કરે છે.વક્ફ બોર્ડ આ કબરો અને આસપાસની જમીનોનો કબજો લે છે. કારણ કે 1995 નો વકફ અધિનિયમ કહે છે કે જો વકફ બોર્ડને લાગે છે કે કોઈપણ જમીન વકફ મિલકત છે તો તે સાબિત કરવાની તેની જવાબદારી નથી પરંતુ જમીનના વાસ્તવિક માલિકની જવાબદારી છે કે તે સમજાવે કે તેની જમીન વકફ કેવી રીતે નથી.
1995 નો કાયદો ચોક્કસપણે કહે છે કે વક્ફ બોર્ડ કોઈપણ ખાનગી મિલકતનો દાવો કરી શકતું નથી પરંતુ તે મિલકત ખાનગી છે તે કેવી રીતે નક્કી થશે? જો વકફ બોર્ડને ફક્ત એવું લાગે છે કે કોઈ મિલકત વકફની છે તો તેણે કોઈ દસ્તાવેજ કે પુરાવા રજૂ કરવાની જરૂર નથી; અત્યાર સુધી દાવેદાર રહેલ વ્યક્તિને બધા કાગળો અને પુરાવા આપવાના રહેશે.કોણ નથી જાણતું કે ઘણા પરિવારો પાસે જમીનના યોગ્ય કાગળો નથી વકફ બોર્ડ આનો લાભ લે છે કારણ કે તેને કબજો મેળવવા માટે કોઈપણ પ્રકારના કાગળ આપવાની જરૂર નથી.
– કોંગ્રેસ સરકારે વકફ બોર્ડની સત્તાઓમાં વધારો કર્યો
વકફ બોર્ડની રચના માટે નહેરુજીના શાસનકાળ દરમિયાન 1954 માં વકફ કાયદો પસાર કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારબાદ 1964 માં કેન્દ્રીય વકફ પરિષદની રચના કરવામાં આવી હતી.જોકે,1995 ના સુધારાએ વકફ બોર્ડને અપાર સત્તાઓ આપી હતી.પી.વી. નરસિંહ રાવની કોંગ્રેસ સરકારે 1954 ના વકફ એક્ટમાં સુધારો કર્યો અને નવી જોગવાઈઓ ઉમેરીને વકફ બોર્ડને અમર્યાદિત સત્તાઓ આપી.

વકફ અધિનિયમ, 1995ની કલમ 3(આર) મુજબ,કોઈપણ મિલકત જે કોઈપણ હેતુ માટે મુસ્લિમ કાયદા હેઠળ શુદ્ધ, ધાર્મિક અથવા સખાવતી જાહેર કરવામાં આવે છે તે વકફ મિલકત બનશે. વકફ એક્ટ 1995 ની કલમ 40 જણાવે છે કે વકફ સર્વેયર અને વકફ બોર્ડ નક્કી કરશે કે જમીન કોની માલિકીની છે. બાદમાં વર્ષ 2013 માં સુધારા રજૂ કરવામાં આવ્યા, જેનાથી વકફને તેની સાથે સંબંધિત બાબતોમાં નિરંકુશ અને સંપૂર્ણ સ્વાયત્તતા મળી. તમને જણાવી દઈએ કે હાલમાં દેશભરમાં 8.7 લાખથી વધુ મિલકતો, જે કુલ 9.4 લાખ એકર બને છે, વકફ બોર્ડના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ છે.
– વક્ફ બોર્ડની બેલગામ સત્તા
જો તમારી મિલકત વકફ મિલકત તરીકે જાહેર કરવામાં આવે તો તમે તેની વિરુદ્ધ કોર્ટમાં જઈ શકતા નથી.તમારે ફક્ત વક્ફ બોર્ડને જ અપીલ કરવાની રહેશે. જો વક્ફ બોર્ડનો નિર્ણય તમારી વિરુદ્ધ આવે તો પણ તમે કોર્ટમાં જઈ શકતા નથી.પછી તમે વકફ વકફ ટ્રિબ્યુનલમાં જઈ શકો છો.આ વક્ફ ટ્રિબ્યુનલમાં વહીવટી અધિકારીઓ છે જેમાં બિન-મુસ્લિમોનો પણ સમાવેશ થઈ શકે છે.વકફ કાયદાની કલમ 85 કહે છે કે વકફ ટ્રિબ્યુનલના નિર્ણયને હાઇકોર્ટ કે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પણ પડકારી શકાતો નથી.
– દેશમાં કેટલા વકફ બોર્ડ છે?
હાલમાં દેશમાં એક સેન્ટ્રલ વક્ફ બોર્ડ અને 30 સ્ટેટ બોર્ડ છે. કેન્દ્રીય લઘુમતી બાબતોના મંત્રી કેન્દ્રીય વક્ફ બોર્ડના હોદ્દેદાર અધ્યક્ષ હોય છે.અત્યાર સુધી વિવિધ સરકારો દ્વારા વકફ બોર્ડને ગ્રાન્ટ આપવામાં આવી છે.મોદી સરકારમાં પણ વકફ પ્રત્યે ઉદારતા દાખવવામાં આવી હતી.સેન્ટ્રલ વક્ફ બોર્ડે એક નિયમ બનાવ્યો હતો કે જો વક્ફની જમીન પર શાળાઓ,હોસ્પિટલો વગેરે બનાવવામાં આવશે તો તેનો સંપૂર્ણ ખર્ચ સરકાર ભોગવશે.આ ત્યારે બન્યું જ્યારે મુખ્તાર અબ્બાસ નકવી લઘુમતી કલ્યાણ મંત્રી હતા.