હાલમાં ઈઝરાયેલ અને પેલેસ્ટિનિયન આતંકવાદી સંગઠન હમાસ વચ્ચે ભીષણ યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. આ યુદ્ધ ત્યારે શરૂ થયું જ્યારે હમાસના આતંકવાદીઓએ 7 ઓક્ટોબરે ઇઝરાયેલ પર એક સાથે 5000 રોકેટ છોડ્યા અને ઘણા લોકો માર્યા ગયા. હમાસના આતંકવાદીઓએ પણ ઈઝરાયેલની સરહદમાં ઘૂસીને એક સંગીત સમારોહમાં ઉજવણી કરી રહેલા 250 લોકોને ગોળી મારી દીધી હતી. એટલું જ નહીં, હમાસે 40 યહૂદી બાળકોને નિર્દયતાથી કાપીને જીવતા સળગાવી દીધા, મહિલાઓને નગ્ન કરી પરેડ કરાવી, યુકે અને અમેરિકાના નાગરિકો સહિત અનેક લોકોને બંધક બનાવ્યા. ત્યારથી, ઇઝરાયેલ ગુસ્સે છે અને તેણે હમાસના આતંકવાદીઓને ખતમ કરવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી છે. ભારતે પણ ઈઝરાયેલ પરના ખતરનાક આતંકવાદી હુમલાની નિંદા કરી છે અને મૃતકો પ્રત્યે સંવેદના વ્યક્ત કરી છે. પીએમ મોદીએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું હતું કે, આ દુઃખની ઘડીમાં ભારત ઈઝરાયેલની સાથે છે. જણાવી દઈએ કે ભારત અને ઈઝરાયેલના સંબંધોની વિશેષતા અતૂટ સહયોગ અને પરસ્પર સમર્થન છે. આજે આપણે તે 5 ક્ષણો વિશે જાણવા જઈ રહ્યા છીએ, જ્યારે ઇઝરાયલે સાચી મિત્રતાનું ઉદાહરણ રજૂ કરીને મુશ્કેલ સમયમાં ભારતની મદદ કરી છે. ઘણી વખત ઇઝરાયલે એવા સમયે પણ અમારી મદદ કરી હતી જ્યારે બંને દેશો વચ્ચે કોઈ સત્તાવાર સંબંધો નહોતા.
1971 ના ભારત-પાક યુદ્ધ દરમિયાન, ભારત અને ઈઝરાયલ વચ્ચે સત્તાવાર રાજદ્વારી સંબંધો ન હોવા છતા, ઇઝરાયેલે ભારતને લશ્કરી સહાય પૂરી પાડીને મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી. જણાવી દઈએ કે, ભારતના પ્રથમ વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુ શરૂઆતમાં ધાર્મિક આધાર પર ઈઝરાયેલની રચનાના વિરોધમાં હતા, તેથી ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા સુધી બંને દેશો વચ્ચે કોઈ રાજદ્વારી સંબંધો સ્થાપિત થઈ શક્યા ન હતા. ઈઝરાયેલની રચના 1948માં થઈ હતી અને તેના એક વર્ષ પહેલા જ ધર્મના આધારે ભારતનું વિભાજન થયું હતું, જેને નહેરુ અને જિન્નાની સહીઓથી મંજૂર કરવામાં આવ્યું હતું. જો કે, 1971ના યુદ્ધ દરમિયાન, ઇઝરાયેલે ભારતને જરૂરી શસ્ત્રો અને દારૂગોળો પૂરો પાડ્યો હતો અને ભારતને તેની ગુપ્ત માહિતીમાં મદદ પણ કરી હતી. જેણે ભારતના સૈન્ય પ્રયાસોમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી અને આખરે બાંગ્લાદેશની રચના તરફ દોરી ગઈ.
કારગિલ યુદ્ધ (1999)
કારગિલ યુદ્ધ એ ભારત પ્રત્યે ઇઝરાયેલના અતૂટ સમર્થનનો બીજો પુરાવો છે. એ યુદ્ધમાં ભારતીય વાયુસેના સરહદ પાર બેઠેલા દુશ્મનો વિશે સચોટ માહિતી મેળવી શકી ન હતી. આ યુદ્ધને મુશ્કેલ બનાવી રહ્યું હતું, ત્યારબાદ ઇઝરાયેલે IAF મિરાજ 2000H ફાઇટર પ્લેન માટે ભારતને લેસર-ગાઇડેડ મિસાઇલો આપી. આ ઉપરાંત લાઈટનિંગ ઈલેક્ટ્રો-ઓપ્ટિકલ ટ્યુરેટીંગ પોડ્સ પણ ભારતને આપવામાં આવ્યા હતા. આ પોડ્સની વિશેષતા એ હતી કે લેસર ડિઝાઈનેટર્સ ઉપરાંત, તેઓ ઉચ્ચ રીઝોલ્યુશન કેમેરાથી પણ સજ્જ હતા, જે ઉચ્ચ ઊંચાઈ પર પણ દુશ્મન સ્થાનોના સ્પષ્ટ ચિત્રો દર્શાવે છે. ઇઝરાયલે એરિયલ ડ્રોન, દારૂગોળો અને લેસર-ગાઇડેડ મિસાઇલો જેવા આવશ્યક લશ્કરી સાધનો પૂરા પાડ્યા, જેનાથી ઘૂસણખોરી કરી રહેલા પાકિસ્તાની દળોથી પ્રદેશનો ફરીથી દાવો કરવાના ભારતના પ્રયાસોને નોંધપાત્ર રીતે મદદ કરી.
26/11 મુંબઈ હુમલા (2008)
મુંબઈમાં 2008માં થયેલા આતંકવાદી હુમલાના પગલે ઈઝરાયેલે તેને સમર્થન આપ્યું હતું. ઇઝરાયલના અધિકારીઓએ બંને દેશો વચ્ચે વહેંચાયેલ ગાઢ મિત્રતાને ઉજાગર કરીને મહત્વપૂર્ણ સ્થાપનોમાં ઘૂસણખોરી કરનારા પાકિસ્તાની આતંકવાદીઓને નિષ્ક્રિય કરવામાં ભારતને મદદ કરવાની ઓફર કરી હતી. ઈઝરાયેલે આતંકવાદીઓ વિશે માહિતી એકઠી કરવા માટે તેની ગુપ્તચર સહાયની ઓફર કરી હતી. જણાવી દઈએ કે 2008ના મુંબઈ હુમલા દરમિયાન યહૂદીઓના ધર્મસ્થળ ચાબડ હાઉસને પણ નિશાન બનાવવામાં આવ્યું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે આ સમયગાળા દરમિયાન, કોંગ્રેસના નેતા દિગ્વિજય સિંહે ’26/11 હુમલા- આરએસએસ કાવતરું’ નામનું પુસ્તક લૉન્ચ કરીને આ હુમલાઓને ‘હિન્દુ આતંકવાદ’ તરીકે લેબલ કરવાના કેટલાક પ્રયાસો કર્યા હતા, પરંતુ આતંકવાદી અજમલ કસાબને પકડવામાં આવ્યો હતો અને તેની કબૂલાત, જેમાં ખુલાસો થયો કે તેને પાકિસ્તાન દ્વારા ભારતમાં જેહાદ કરવા માટે મોકલવામાં આવ્યો હતો.
કોવિડ-19 (2020)નો સામનો કરવો
વૈશ્વિક COVID-19 રોગચાળા દરમિયાન, જ્યારે ભારત ઓક્સિજનની અછત સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું હતું ત્યારે ઇઝરાયલે ફરી એકવાર એક સાચા મિત્ર તરીકે તેની ફરજ નિભાવી અને ભારતની પડખે ઊભું રહ્યું. ઈઝરાયેલે ભારતની સુખાકારી માટે ઈઝરાયેલની અતૂટ પ્રતિબદ્ધતાને રેખાંકિત કરીને ઓક્સિજન કેન્દ્રીકૃત સહિત મહત્વપૂર્ણ તબીબી સહાય પૂરી પાડી હતી. આ સિવાય ઈઝરાયેલે ભારતને દવાઓ પણ ઝડપથી સપ્લાઈ કરી હતી, જેના કારણે ભારતમાં રોગચાળાની સ્થિતિ પર કાબૂ મેળવી શકાયો હતો.
પાકિસ્તાનનું પરમાણુ બોમ્બ પરીક્ષણ
ઈઝરાયેલે પાકિસ્તાનને પરમાણુ સશસ્ત્ર રાષ્ટ્ર બનવાથી રોકવા માટે ભારતનો સંપર્ક કર્યો હતો. એક રિપોર્ટમાં ખુલાસો થયો છે કે 1987માં ઈઝરાયેલે ઈસ્લામાબાદની બહાર સ્થિત પાકિસ્તાનના પરમાણુ રિએક્ટર કહુતા પર સંયુક્ત રીતે હુમલો કરવાના પ્રસ્તાવ સાથે ભારતનો સંપર્ક કર્યો હતો. ઈઝરાયેલે દલીલ કરી હતી કે પરમાણુ સંપન્ન પાકિસ્તાન ભારતની સુરક્ષા માટે ખતરો ઉભો કરશે. ઈઝરાયલે આ ઓપરેશન માટે ‘યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ’ પાસેથી મેળવેલા જાસૂસી દસ્તાવેજો અને સેટેલાઈટ ફોટોગ્રાફ્સ પણ આપ્યા હતા. દુઃખની વાત એ છે કે તે સમયે વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધીની આગેવાની હેઠળની ભારત સરકારે ઈઝરાયેલની દરખાસ્તને ફગાવી દીધી હતી. આજે પણ પાકિસ્તાન એ અણુશસ્ત્રોનો હવાલો આપીને ભારતને ધમકાવતું રહે છે.
એ જાણવું જરૂરી છે કે ઇઝરાયેલ દ્વારા ભારત સાથે શેર કરવામાં આવેલી કેટલીક ગુપ્ત માહિતી પાકિસ્તાનને લીક કરવામાં આવી હતી જે તેમને નિકટવર્તી ખતરા અંગે ચેતવણી આપે છે. પરિણામે, પાકિસ્તાને પરમાણુ પરીક્ષણો કર્યા અને પરમાણુ શસ્ત્રાગાર જાળવી રાખવાનું ચાલુ રાખ્યું, ભારતની સુરક્ષા માટે સતત પડકાર ઊભો કર્યો.
ભારત અને ઇઝરાયેલ વચ્ચેની મિત્રતાને આંતરરાષ્ટ્રીય જોડાણોની તાકાત દર્શાવતા અતૂટ સમર્થન અને સહકારના ઘણા ઉદાહરણો છે. યુદ્ધના સમયમાં તેમના સહયોગી પ્રયાસોથી લઈને વૈશ્વિક સ્વાસ્થ્ય અને સુરક્ષાને સંબોધતી પહેલો સુધી, આ સંબંધ રાજકીય સીમાઓને પાર કરે છે. જ્યારે ભૂતકાળમાં કેટલીક ચૂકી ગયેલી તકો હતી ત્યારે આ લેખમાં શેર કરેલા મૂલ્યો અને પ્રાદેશિક સ્થિરતા પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતાના આધારે બંને દેશો વચ્ચેના ઊંડા બંધનને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
