રવિવારે રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ અને મધ્યપ્રદેશની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની જંગી જીત સાથે, પાર્ટીનો રાજકીય સ્પેક્ટ્રમ નોંધપાત્ર રીતે વિસ્તર્યો છે. પાર્ટી હવે ભારતના 28માંથી 12 રાજ્યોમાં સત્તામાં છે. કોંગ્રેસ પક્ષ પાસે માત્ર ત્રણ રાજ્યો બચ્યા છે – તેલંગાણા, જે તેણે રવિવારે BRSને હટાવીને જીતી લીધું હતું અને તેની પાસે કર્ણાટક અને હિમાચલ પ્રદેશ પહેલેથી જ છે. આ ઉપરાંત, મહારાષ્ટ્ર, નાગાલેન્ડ, સિક્કિમ અને મેઘાલય એમ ચાર રાજ્યોમાં ભાજપ શાસક ગઠબંધનમાં છે.
ડિસેમ્બર 2023 સુધીમાં, ભાજપ શાસિત વિસ્તારો 57 ટકા વસ્તી સાથે ભારતના ભૂમિ વિસ્તારનો 58 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. કોંગ્રેસ શાસિત રાજ્યો, તે દરમિયાન, 43 ટકા વસ્તી સાથે દેશના 41 ટકા વિસ્તારને આવરી લે છે. છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ભાજપનો રાજકીય નકશો અને રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ અને મધ્યપ્રદેશમાં તેના શાનદાર પ્રદર્શને 2024ની સામાન્ય ચૂંટણી માટે તખ્તો તૈયાર કર્યો છે. કેન્દ્રમાં શાસન કરનાર ભાજપ ઉત્તરાખંડ, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ, ગુજરાત, ગોવા, આસામ, ત્રિપુરા, મણિપુર અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં સત્તામાં છે અને મધ્યપ્રદેશને જાળવી રાખવામાં અને રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢને કોંગ્રેસ પાસેથી છીનવી લેવામાં સફળ રહી છે.
ગ્રાન્ડ ઓલ્ડ પાર્ટી બિહાર અને ઝારખંડમાં શાસક ગઠબંધનનો પણ ભાગ છે અને તમિલનાડુમાં સત્તામાં રહેલા ડીએમકેનો સાથી છે. જો કે કોંગ્રેસ તમિલનાડુ સરકારનો ભાગ નથી. રવિવારના ચૂંટણી પરિણામોએ એક મુખ્ય રાજકીય પક્ષ તરીકે AAPની સ્થિતિને પણ મજબૂત બનાવી છે, જે તેને બે રાજ્યોમાં સરકારો સાથે બીજી સૌથી મોટી વિપક્ષી પાર્ટી બનાવી છે. “આજના પરિણામો પછી, આમ આદમી પાર્ટી ઉત્તર ભારતમાં બે રાજ્ય સરકારો – પંજાબ અને દિલ્હી સાથે સૌથી મોટી વિપક્ષી પાર્ટી તરીકે ઉભરી આવી છે,”
ભારતમાં હાલમાં છ રાષ્ટ્રીય પક્ષો છે – ભાજપ, કોંગ્રેસ, બહુજન સમાજ પાર્ટી (BSP), કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ઈન્ડિયા-માર્કસિસ્ટ (CPI-M), નેશનલ પીપલ્સ પાર્ટી (NPP) અને AAP. વિધાનસભા ચૂંટણીનો આગામી રાઉન્ડ 2024માં યોજાશે જ્યારે સિક્કિમ, અરુણાચલ પ્રદેશ, ઓડિશા અને આંધ્ર પ્રદેશમાં ચૂંટણી યોજાશે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં પણ વિધાનસભાની ચૂંટણી બાકી છે. આ સમયગાળામાં ઘણા વર્તમાન સાંસદોએ વિધાનસભાની ચૂંટણી લડી હોવાથી, તે લોકસભા બેઠકો ખાલી રહેવાની ધારણા છે. જો કે, આવતા વર્ષે સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાવાની હોવાથી, ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા પછી સાંસદો તેમની બેઠકો ખાલી કરે તો પણ પેટાચૂંટણી થશે નહીં.
