છત્રપતિ શિવાજી મહારાજે ભારતને મુઘલોની ચુંગાલમાંથી મુક્ત કરાવ્યું અને મરાઠા સામ્રાજ્યનો પાયો નાખ્યો. મુઘલો સામે યુદ્ધનું બ્યુગલ ફૂંકવામાં શિવાજીના ગૌરવ અને બહાદુરીની ગાથા દેશમાં એક વિશિષ્ટ સ્થાન ધરાવે છે, જે ઇતિહાસના સુવર્ણ પાનામાં નોંધાયેલ છે. આજે પણ છત્રપતિ શિવાજી મહારાજનું નામ ખૂબ જ ગર્વ અને સન્માન સાથે લેવામાં આવે છે.
શિવાજીએ મુઘલો સામે યુદ્ધનું બ્યુગલ વગાડ્યું
દેશમાં દર વર્ષે 19 ફેબ્રુઆરીએ છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની જન્મજયંતિ ઉજવવામાં આવે છે. તેમનો જન્મ 19 ફેબ્રુઆરી 1630ના રોજ શિવનેરી કિલ્લામાં મરાઠા પરિવારમાં થયો હતો. શિવાજીને શિવાજી ભોસલે તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતા હતા. તેમના પિતાનું નામ શાહજી ભોસલે અને માતાનું નામ જીજાબાઈ હતું. શિવાજીનો જન્મ એવા સમયે થયો હતો જ્યારે દેશમાં મુઘલ આક્રમણ ચરમસીમાએ હતું. શિવાજી મહારાજે જ મુઘલો સામે યુદ્ધનું બ્યુગલ વગાડ્યું હતું.
15 વર્ષની ઉંમરે પહેલો હુમલો
છત્રપતિ શિવાજી મહારાજે મુઘલો સામે પહેલો હુમલો ત્યારે કર્યો જ્યારે તેઓ માત્ર 15 વર્ષના હતા. આ હુમલાનો હેતુ હિંદુ સામ્રાજ્ય સ્થાપવાનો હતો. આને ગેરિલા યુદ્ધની નીતિ કહેવામાં આવતી હતી. શિવાજીએ યુદ્ધની આ નવી શૈલીનો પર્દાફાશ કર્યો. ગેરિલા યુદ્ધનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ‘મારો ઔર ભાગ જાઓ’ હતો. શિવાજીએ બીજાપુર પર હુમલો કર્યો અને તેની ગેરિલા યુદ્ધ નીતિ અને તેની કુશળ વ્યૂહરચનાથી બીજાપુરના શાસક આદિલશાહને હરાવ્યો. આ યુદ્ધ જીત્યા પછી, ચાર મહેલો પણ કબજે કરવામાં આવ્યા હતા.
શિવાજી મહારાજનું લગ્નજીવન
14 મે 1640 ના રોજ, શિવાજીના લગ્ન પૂણેના લાલ મહેલમાં સાઈબાઈ નિમ્બાલકર (સાઈ ભોસલે) સાથે થયા હતા. સાઈબાઈ ભોસલે શિવાજીની પ્રથમ અને મુખ્ય પત્ની હતી. શિવાજીને કુલ 8 રાણીઓ હતી. વૈવાહિક રાજનીતિ દ્વારા તેઓ તમામ મરાઠા સરદારોને એક છત્ર હેઠળ લાવવામાં સફળ થયા.
શિવાજીનો રાજ્યાભિષેક 1674માં થયો હતો
છત્રપતિ શિવાજી મહારાજે પણ 1674માં પશ્ચિમ ભારતમાં મરાઠા સામ્રાજ્યનો પાયો નાખ્યો હતો. આ માટે તેણે મુઘલ સામ્રાજ્યના શાસક ઔરંગઝેબ સાથે યુદ્ધ કર્યું. તે જ વર્ષે તેમનો રાજ્યાભિષેક થયો અને તેઓ છત્રપતિ બન્યા. પરંતુ 3 એપ્રિલ 1680ના રોજ ગંભીર બીમારીના કારણે તેમનું અવસાન થયું. પરંતુ તેમનું યોગદાન હંમેશા યાદ રહેશે. શિવાજી પછી તેમના પુત્ર સંભાજીએ રાજ્યની બાગડોર સંભાળી.
