હાઈલાઈટ્સ
- The Five Eyes શું છે જેના દ્વારા જસ્ટિન ટ્રુડો ભારત પર દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે?
- The Five Eyes (FVEY) એ જાહેર અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે રચાયેલ જૂથ છે
- FVEYમાં અમેરિકા, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને બ્રિટનનો સમાવેશ થાય છે
- ન્યુઝીલેન્ડે પણ ભારત પર કેનેડાના આરોપો પર પોતાનો અવાજ ઉઠાવ્યો હતો
- ન્યુઝીલેન્ડે નિજ્જરની હત્યાને લઈને બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા વિવાદ પર ટિપ્પણી કરી હતી
ન્યુઝીલેન્ડે પણ ભારત પર કેનેડાના આરોપો પર પોતાનો અવાજ ઉઠાવ્યો હતો અને નિજ્જરની હત્યાને લઈને બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા વિવાદ પર ટિપ્પણી કરી હતી.
The Five Eyes (FVEY) એ જાહેર અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે રચાયેલ જૂથ છે. આમાં અમેરિકા, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને બ્રિટનનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ આ દેશો જાહેર અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના નામે રચાયેલા આ જૂથ દ્વારા અન્ય દેશો પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે. આ દેશો, તેમની સુરક્ષાનો દાવો કરીને, વિશ્વમાં ગમે ત્યાં જાસૂસી, ફોન ટેપિંગ, ગુપ્ત કામગીરી અને લશ્કરી અને નાગરિક ગુપ્તચર પ્રવૃત્તિઓ કરે છે.
કેનેડાના પીએમ જસ્ટિન ટ્રુડોએ ભારત વિરુદ્ધ તેનો ઉપયોગ કરવાનો નિષ્ફળ પ્રયાસ કર્યો છે. જ્યારે ભારતે એવો જડબાતોડ જવાબ આપ્યો છે કે The FIVE EYESની દાદાગીરી અને ગુંડાગીરી સહન કરવામાં આવશે નહીં. જો આપણે પાંચ આંખોને સરળ ભાષામાં સમજીએ, તો તે પાંચ દેશોનું બનેલું જૂથ છે જે વિશ્વભરમાં જાસૂસી કરે છે અને પછી જાસૂસીમાંથી મળેલા ઇનપુટ્સને એકબીજામાં વહેંચે છે.
કેનેડાના વડા પ્રધાને સોમવારે બોલાવેલી પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં તેમણે કહ્યું હતું કે ગયા વર્ષે ખાલિસ્તાની આતંકવાદી નિજ્જરની હત્યામાં ભારતીય રાજદ્વારીઓની કથિત સંડોવણી વિશે કેનેડાને જે પણ માહિતી અને ઇનપુટ્સ મળ્યા છે, કેનેડા તેને ફાઇવ આઇઝ સાથે શેર કરશે. દેશોએ શેર કર્યું છે. વિશ્વ યુદ્ધ-2 દરમિયાન ફાઈવ આઈઝ અસ્તિત્વમાં આવી હતી. ખરેખર, તે સમયે અંગ્રેજોનું વર્ચસ્વ ખતમ થઈ રહ્યું હતું અને અમેરિકા સુપર પાવર તરીકે ઉભરી રહ્યું હતું.
દરમિયાન, સોવિયેત રશિયા અમેરિકન વર્ચસ્વ સામે ઉભરી આવ્યું, જેણે પશ્ચિમી દેશોને પરેશાન કર્યા. આવી સ્થિતિમાં, પશ્ચિમી દેશોને એક એવા સંગઠનની જરૂર છે જેના દ્વારા તેઓ વિશ્વભરના તેમના દુશ્મનોની જાસૂસી કરી શકે. આ સિવાય એક એવી સંસ્થાની જરૂર હતી જે નીતિ અને નિયમોની બહાર દુનિયાભરની ગુપ્ત માહિતી એકઠી કરી શકે. પછી આ સંગઠનમાં ભાગ લેનારા દેશો આ માહિતીને એકબીજાની વચ્ચે શેર કરી શકે છે અને તેમના કથિત રાષ્ટ્રીય હિતોનું રક્ષણ કરી શકે છે.
ચીનના ઉદય પછી, આ દેશોને ગુપ્ત માહિતી એકત્ર કરવા માટે ફોરમ પર આવવાની ફરજ પડી હતી. આ જરૂરિયાતને સમજીને અમેરિકા અને બ્રિટન વચ્ચે વર્ષ 1943માં એક સંધિ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. આ સંધિ પછી અમેરિકા અને બ્રિટન ઔપચારિક રીતે સિગ્નલ ઇન્ટેલિજન્સ સાથે જોડાયા. આ સંધિ બ્રિટિશ-યુ.એસ. વચ્ચે થઈ હતી. કોમ્યુનિકેશન્સ ઇન્ટેલિજન્સ એગ્રીમેન્ટ (BRUSA) તરીકે ઓળખાય છે. બાદમાં 1946 માં, આ કરારના કાર્યક્ષેત્રમાં કોમ્યુનિકેશન ઇન્ટેલિજન્સનાં તમામ ક્ષેત્રોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો અને પછી તેનું નામ UKUSA થઈ ગયું.
કેનેડા 1948 માં આ જૂથમાં જોડાયું. ત્યારબાદ ઓસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલેન્ડ 1956માં આ ક્લબમાં જોડાયા હતા. આ રીતે આ પાંચ દેશોના સમૂહને ફાઈવ આઈઝ કહેવામાં આવે છે. નવાઈની વાત એ છે કે આ ગુપ્તચર એજન્સી આટલા લાંબા સમયથી કામ કરી રહી હતી, પરંતુ દુનિયાને તેના સમાચાર મળ્યા ન હતા. આ બધું 1980 સુધી ચાલ્યું. એટલે કે અમેરિકા અને બ્રિટન 1950થી દુનિયાની જાસૂસી કરી રહ્યા હતા, પરંતુ દુનિયાને તેની જાણ નહોતી. વર્ષ 2010માં જ્યારે UKUSA એગ્રીમેન્ટની ફાઈલો બહાર પડી ત્યારે દુનિયાને આ સંસ્થા વિશે ખબર પડી.
કેનેડાના વડાપ્રધાન આ ફાઈવ આઈઝની મદદથી ભારત પર દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. કેનેડિયન સ્ક્રીપ્ટ બાદ અમેરિકાએ નિજ્જર કેસ પર ભારતીય હિતોની વિરુદ્ધ નિવેદન આપ્યું છે. અમેરિકાએ મંગળવારે દાવો કર્યો હતો કે ગયા વર્ષે ખાલિસ્તાની આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જરની હત્યાની તપાસમાં ભારત કેનેડાને સહયોગ નથી કરી રહ્યું. સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના પ્રવક્તા મેથ્યુ મિલરની આ ટિપ્પણી દિલ્હી અને ઓટાવા વચ્ચેના રાજદ્વારી વિવાદ વચ્ચે આવી છે.
ન્યુઝીલેન્ડે પણ ભારત સામે કેનેડાના આરોપો પર પોતાનો અવાજ ઉઠાવ્યો હતો અને નિજ્જરની હત્યાને લઈને બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા વિવાદ પર ટિપ્પણી કરનાર ‘ફાઈવ આઈઝ’ દેશોમાં બીજો દેશ બન્યો હતો. ન્યુઝીલેન્ડના વિદેશ પ્રધાન વિન્સ્ટન પીટર્સે જણાવ્યું હતું કે કેનેડિયન કાયદા અમલીકરણ અધિકારીઓ દ્વારા જાહેરમાં ઉલ્લેખિત કથિત ગુનાહિત આચરણ, જો સાબિત થાય, તો તે ખૂબ જ ચિંતાજનક હશે. જો કે તેમની તરફથી ભારતનું નામ લેવામાં આવ્યું ન હતું.
